Çiftçi de Tarım İşçisi de Zor Durumda

Nüfusunun üçte biri işsiz olan Malazgirt’te, tarım işçileri de üreticiler de AKP hükümetinin tarım politikalarından dolayı zor dönemler yaşıyor. Şeker pancarı üretiminin yoğun olduğu ilçede Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) sadece buğday alımı yapıyor. Üreticiler, TMO’ya buğday satmanın deveye hendek atlatmaktan zor olduğunu belirtirken, Malazgirt’teki tarım işçileri de olumsuzluklardan dolayı işsizliğe mahkum olmuş durumda.

Türkiye’nin en eski şeker fabrikası Muş’ta bulunuyor. Bu nedenle Malazgirt, Bulanık ve Muş merkeze bağlı birçok köyün arazilerinde toprak elverişli olduğu için şeker pancarı yetiştiriliyor. Ancak son 10 yıldır giderek kötüye giden tarım, şeker pancarı üretimini de olumsuz etkiledi. AKP hükümeti, şeker pancarına getirdiği kota sistemi ile çiftçileri zor durumda bırakmakla yetinmedi, Malazgirt’te bulunan Toprak Mahsulleri Ofisi’ne de (TMO) alım sınırı koydu. 2007-2009 yılları arasında ise Malazgirt TMO da kapatıldı. TMO’nun geri getirilmesi için başlatılan imza kampanyası sınırlı da olsa sonuç verdi ancak TMO çiftçiden sadece buğday almaya başladı. Çiftçilerin diğer ektiklerine ise ilçeye gelen tüccarlar yarı fiyat biçiyor. Bu durum da şeker pancarı eken çiftçileri zor durumda bırakıyor.

TMO’YA BUĞDAY SATMAK ZOR İŞ!

ANF’ye konuşan Malazgirtli çiftçilerden Mahmut Eraslan, son on yıldır hükümetin çiftçinin kanını emdiğini, yürüttüğü politikalarla da çiftçiyi bitirdiğini söyledi. AKP’nin başa geldiğinden beri evlerine doğru dürüst bir şey alamadıklarını belirten Eraslan, “Eskiden 1 ton buğday sattığımızda evimizin bütün ihtiyaçlarını gideriyorduk. Şimdi ise ancak bütün biçtiklerimizi satarsak borçlarımızı ödeyebiliyoruz” dedi.

Hükümetin her şeye kota getirdiğini ifade eden Eraslan, “Sırf buğday tüccarlarının kar etmesi için kalkıp burayı kapattılar. Buna tepki gösterince kısmen de olsa açtılar ama nasıl açtılar? Buğdaylarımızı vade ile alıyorlar. 3 taksit şeklinde paralarımızı veriyorlar. Tapulara göre belli kotalar koyuyorlar. Verdiğimiz ürünleri beğenmiyorlar. Yani anlayacağınız oraya buğday ya da arpa satmak deveyi hendekten geçirmekten daha zor” diye konuştu.

“KOTA, ŞEKER PANCARINI BİTİRDİ”

Sadece buğday ekenler hükümetin tarım politikasından şikâyetçi değil. Yıllardır şeker pancarı ekerek hem kendi geçimini sağlayan, hem de yüzlerce kişiye iş kapısı açan tarla sahipleri de şikayetçi. Üreticiler, şeker pancarına getirilen kotaların kaldırılmasını istiyor. Her yıl ektiği şeker pancarı ile yüzlerce kişiye iş kapısı açan çiftçi Felemez Aykan ise şeker pancarına gelen kota sisteminin asıl amacının çiftçiyi bitirmek olduğunu söylüyor. 15 yıldır şeker pancarı üretimi yapan Aykan, şunları söyledi:

“Her yıl ben ve ailemle birlikte 30’a yakın kişi bu tarladan gelecek para ile geçimimizi sağlıyoruz. 2004 yıllında kadar, hem ben mutluydum hem de tarlamda çalışan işçiler. Her iki taraf da istediğini alıyordu. Ne zaman ki, bu hükümet kota sistemi getirdi, işte o zaman yavaş yavaş iflas bayraklarını çekmeye başladık. İlk olarak kota sistemi getiren devlet daha sonra bizim tarlalara yakın olan Nurettin Şeker Pancarı kantarını kaldırdı. Neymiş efendim, ‘herkes Malazgirt merkeze taşıyacakmış ekinlerini’. Bu demek oluyor ki, eskiden 10 kilometre gittiğimiz yolu, 30 kilometreye çıkartılar. Yani bizim masraflarımızı artırdılar. Şeker pancarı fiyatı yerinde sayarken, mazot ve gübre fiyatları alıp başını gitti. Bunla yetinmeyen devlet, kalkıp bize dedi ki, ‘hepiniz ürünlerinizi fabrikaya getireceksiniz’. Biz buna tepki gösterince, Bulanık ve Malazgirt arasında bir kantar kurdular. Yolu 30 km’den 45 km’ye çıkardılar. Şimdi ise 3 yıldır aynı fiyatta şeker pancarı alıyorlar. Şeker fiyatı her gün zamlanırken, şeker pancarı her yıl yerinde sayıyor. Bunun ortadan kaldırılması ve çiftçinin işini kolaylaştırmaları lazım. Oy istemek kolay, önemli olan kendi çıkarı değil, bu halkın çıkarını düşünmektir” dedi.

TÜTÜNÜ BİTİRDİLER, SIRA PANCARDA

AKP’nin tarım politikaları sadece üreticileri değil, tarım işçilerini de vurdu. Nüfusunun yüzde 90’ı geçimini çiftçilikle sağlayan Malazgirt’te yaşayan 21 bin nüfusun üçte biri işsizlikten dolayı yılın büyük bir bölümünü çalışmadan geçiriyor. İş olanaklarının bulunmadığı ilçede ilkbaharla birlikte işsizler ekipler kurarak, Türkiye’nin değişik yerlerine mevsimlik tarım işçisi olarak gidiyor. Geçimlerini yazın tarlalarda çalışarak yapan işçiler ise hükümetin bu uygulamalardan biran önce geri dönmesini istediler.

İşçiler adına ajansımıza konuşan Mehriban Kara, artık iş imkânlarının giderek daraldığını belirterek, hükümetten binlerce kişinin ekmeği ile oynanmamasını istedi. Kendisi de 10 yıldır her bahar geldiğinde şeker pancarında çalışacak bir işçi ekibi kuran Mehriban Kara, “Bunların çoğu da ailelerini geçindirmek için işsiz güçsüz insanlardır. Erkekler kışın batı illerine gidip çalışırlar, yazın ise tarlalarda çalışarak evlerinin geçimini yaparlar. Son birkaç yıldır artık iş bulamıyoruz” dedi. Tarım işçilerinin 3 yıl önce gündelik yevmiyelerinin 20 TL iken, şimdi 15 TL’ye düştüğünü belirten Kara, “Ücretler giderek düşüyor. Çünkü tarla sahipleri artık işçi çalıştırtacak güçte değil. Adam evinde yatıyor, tarlasını ekmiyor. Çünkü ne buğday da artık kar var ne de şeker pancarında. Olan bizim gibilere oluyor. Korkuyoruz, tütünü bitiren hükümet yarın kalkıp, şeker pancarını da bitirsin. Biz de aç susuz açıkta kalalım” diye konuştu.