FERDA ÇETİN
Görüşme, yüzleşme, diyalog, müzakere...
Bu sözcükler, sorunların savaş
dışındaki yöntemlerle, taraflardan birinin kaybetmek zorunda kalmadığı
bir ilişkiyi tanımlıyorsa bir anlam taşıyabilir. Taraflardan birinin
gizli niyeti olarak pusu, tuzak ve entrika içeriyorsa başından itibaren
anlamsızlaşır.
Görüşme veya diyalog, tarafların birbirini anlamaya
çalışma kararlılığıdır. Bu yönüyle de bir “ortaklık”tır. Ortaklardan
birinin, sözleri ile eylemlerinin uyuşmadığı noktada güven de kalmaz.
Tıpkı Türk devletinin, AKP’nin şu andaki durumu gibi. Bir yandan devlet
terörü diğer yandan iyimser hava…
Görüşmelerin başladığı süreçte
Lice’de, kimyasal gazlarla yaşamını yitiren 10 Kürt gerillasının morgta
bekleyen cenazeleri; kesintisiz bir şekilde devam eden, Fethullah
Gülen-AKP siyasi operasyonları; hakkında suç sayılabilecek hiçbir kanıt
olmadığı halde, onlarca yıl cezaya çarptırılan binlerce Kürt;
cezaevlerinde tutsaklara yönelik sürgünler ve her türlü kötü muamele…
Tablo
böyle ve görünen bu iken, henüz yeni başlamış bu görüşmeleri, devasa
sorunların çözüldüğü anlamlarda yorumlamak, tilkiyi kurdun mağarasına
itelemek gibi bir şey olur.
Bir ilkokul kitabından aklımda kalan,
tilkiyle kurdun öyküsü:
Kar kış öyle şiddetlenmiştir ki soğuk, don ve
metrelerce yağan kar hayatı felç etmiştir. Tüm hayvanlar açlık içinde ve
can derdindedir. Gücü yeten, ötekini yemektedir. Mağarasının önünde
bekleyen yaşlı bir kurt, geçen tilkiyi inine davet eder. Tilkinin
endişeli halini görünce de; “bu şiddetli kış bana öğrettiki herkesle
kardeşçe yaşamaktan başka çare yok. Artık hiçbir hayvanı yemiyeceğim,
senin de korkman için hiçbir neden yok artık, dışarıda soğuktan
donacaksın, buyur mağarama” der. O zamana kadar birçok kar, boran,
tufan, tuzak ve pusu görmüş tecrübeli tilki gülümseyerek yanıtlar yaşlı
kurdu: “Mağaranda seni ziyarete etmeyi hakikaten isterdim; fakat sana
doğru gelen bir sürü hayvan izi görmeme karşı, senden uzaklaşan tek bir
iz bile göremiyorum.”
Bir de tarih kitabından bir öykü:
Abdülhamit’in
iktidarı dönemi, Türkiye’de yaşayan Ermeniler için zulüm yıllarıdır.
Özellikle 1894-1896 arası, Ermeni halkı üzerindeki baskı şiddetlendiği
yıllardır. Rejimin bu zorbalığı karşısında birçok Ermeni siyasetçi ve
aydını, Mısır ve Avrupa’ya göç eder. Türkiye’de kalanlar ise örgütlenme
ve savunma tedbirleri geliştirme arayışına girer.
Ermeni
örgütlerinin en büyüğü olan Taşnaksutyun (Ermeni Devrimci Federasyonu)
örgütlülüğü ve silahlı gücüyle, önemli bir savunma gücü haline gelir.
Taşnaksutyun, 1907 yılının Aralık ayında, Abdülhamit yönetimine karşı
mücadele eden Jön Türk hareketi ile bir ittifak antlaşması yapar. Bu
antlaşma, rejimin yıkılarak yerine meşruti bir yönetimin getirilmesi
amacına dayanır.
23 Temmuz 1908 tarihinde, Abdülhamit yönetimine
karşı 2. Meşrutiyet ilan edilir. Meşrutiyetin ilanı, Osmanlı
egemenliğindeki toplumlara eşitlik, adalet ve özgürlük vaadinde bulunur
ve büyük bir iyimserlik yaratır. Taşnaksutyun, meşrutiyetin ilanı ile,
yeni dönemde silahlı mücadeleye gerek duyulmayacağına inanır.
Silahlarını bırakır ve örgütlenmesini de dağıtır.
Rejimin
demokratikleştiği iyimserliği ile, Avrupa ve Mısır’a göç eden birçok
muhalif aydın, büyük ümitlerle Türkiye’ye döner. Bu dönüşü yapanların
büyük bir bölümü, erken iyimserliğin bedelini, 1915 yılında katledilerek
öderler. 13 Nisan 1909 günü ise daha sonra gerçekleştirilecek Ermeni
soykırımının “ön deneme”si niteliğindeki Adana katliamı
gerçekleştirilir. Bu katliamda binlerce Ermeni katledilir. İkinci
saldırı 25-27 Nisan 1909 tarihinde yapılır. Ermenilerin evleri, iş
yerleri, kiliseleri, köyleri yakılır yıkılır. Bu kırımda 20-30 bin arası
Ermeni katledilir. Devamını hepimiz biliyoruz.
Unutmak kötüdür.
Halkların tarihinde, özgürlüğün yitirilişi ile bellek yitimi arasında
doğru bir orantı var. Unutmamak için, kurdun hainliğine gülümseyen
tilkinin şuuru ve uyanıklığı içinde olmak; geleceğini kendisi kurma
kararlılığındaki bir toplum için ise savunma, korunma ve örgütlenme
tedbirlerini hiçbir aşamada elden bırakmamak bu işin abc’sidir.
VEYSİ SARISÖZEN
Hem medyada, hem de hükümet sözcülerinde bir “kaygı”; hatta “korku”
sürekli dile getiriliyor: İmralı sürecine karşı her an bir “provokasyon”
olabilir…
Olabilir mi?
Neden olmasın? Böyle bir “provokasyon”
korkusundan haberi olan her hangi bir “suiniyet” erbabı, istediği anda
İmralı sürecine karşı “suikast” tertipleyebilir. Hele kendi canına
susamış bir kimse ise, bundan kolay hiçbir şey yoktur. Açar internette
“bomba nasıl yapılır” bahsini, şu nalburdan bir avuç çivi, bu “tarım
ilaçları“ dükkanından birkaç okka güherçile, ecza deposundan iki kutu
“kimya”, az bir şey de “simya”, al sana “bomba”… Şimdi bu “suiniyet
abidesi”, bunlarla döşenip, biraz da “haplanıp”, Taksim’in en kalabalık
yerinde, kendisi “yüzde yüz Türk” olduğu halde, “kahrolsun Türkler” diye
patladığında ne olur?
Türkler “ayaklanır”, Yeni Afyonlar birbirini
izler. Ve Hükümet “tam İmralı’da iyi şeyler olacakken, teröristler her
şeyi tarumar etti” diyerek, “İmralı defterini kapattık” der ve gelsin
yeni tutuklamalar, askeri operasyonlar…
Bu iş bu kadar ucuz mu?
Soruyu
isterseniz başka türlü soralım: Türkiye’nin en temel meselesi olan Kürt
meselesini çözmek için başlatılan müzakere süreçlerini “bu kadar
ucuzlaştırmak” aklın alacağı iş midir?
Hükümet, Oslo sürecinin
''Silvan’da yaşanan çatışmanın sonucunda 11 askerin ölümü üzerine'' sona
erdirdiğini iddia etti, durdu. Bu uydurma iddiayı başta Taraf ve
ardından bütün Hükümet yanlısı medya her fırsatta dile getirdi.
Böylece ne yapılmış oldu?
Böylece
müzakere süreci “ucuzlatılmış” oldu. Öyle “ucuzlatıldı” ki, şimdi
yukardaki “suiniyetli provokatör vatandaş”, beş-on Türk Lirası’na,
istediği saatte ve yerde İmralı sürecini havaya uçurabilir.
Bunun çaresi nedir?
Bunun
çaresi, “provokasyon dehşeti ve yaygarasından” vazgeçmek; İmralı
sürecinin “pahasını“, hiçbir “suiniyet erbabı provokatör vatandaş”ın
yanına bile yaklaşamayacağı bir “değere” yükseltmektir.
Hükümet
açıklamalı ki, Oslo süreci “elbette Silvan nedeniyle sona erdirilmedi,
bölgedeki büyük değişiklikler ve BDP’nin hızlı yükselişi, AKP’nin hızlı
gerileyişi yüzünden sona erdirildi” demeli.
Sonra eklemeli: “Biz bir
devleti yönetiyoruz, devlet dediğin sinirleri alınmış çiğköftelik ete
benzer, asabı bozulmaz, sen ister Taksim’de patla, ister bir bölük
askeri toprağa düşür, devlet bir yola girmişse, kayıpların gözünün
yaşına bakmaz, hatta devlet öyle bir cihazdır ki, yeri geldiğinde kendi
insanlarını bile bile, kılını kırpmadan, olmayan vicdanında hiçbir
‘raşe’ hissetmeden ölüme bile gönderir, gönderdikten sonra yine sabah
09’da mesaiye başlar.
Böyle bir açıklama yapılsa, ne olur?
Bizim
“suiniyetli provokatör vatandaşımız”, bakar ki, “provokasyon çok
pahalı”, gerçekçi bir şekilde düşünür; “bir moka yaramayacaksa 5-10
liramı neden gübre malzemesi almak için harcayayım, durduk yere kendi
kendimi havaya uçurayım, en iyisi gider bir dürüm alırım” der.
Demek
ki, İmralı sürecinin güvenceye alınması için, tarafların, “hiçbir
provokasyonun, hiçbir saldırının müzakerelerin kesilmesine neden
olamayacağını” açıklamaları gerekir.
İkinci önlem ise, “karşılıklı
ateşkes ilan edildiğinde”, bu “ateşkese uymamak” ile “İmralı süreci”
arasındaki bağı koparmak. Yani şöyle bir açıklama yapmak: Taraflardan
biri ateşkesi ihlal ederse, bu yalnızca ateşkesin sona ermesine yol
açar; hiçbir şekilde İmralı sürecinin kesilmesine yol açmaz…
Hepsi bu işte.
Böylece
herkes, Taksim meydanında patlasa da, ateşkesi ihlal etse de, İmralı
sürecini ortadan kaldıramayacağını anlar. Böylece sırf İmralı sürecini
havaya uçurmak için, hiç kimse ne kendini, ne de ateşkesi havaya
uçurmaya kalkışmaz.
Ama siz, durup durup “ya şimdi bir adam
Taksim’de patlarsa, ya yeni bir Silvan olursa, ya Habur’a benzerse, ya
33 asker silahsız olduğu halde şehit edilirse, ya tepemize taş düşerse”
filan diye ortalığı telaşa verirseniz, bu ülkede sizin yarattığınız bu
“provokasyon ve suikast” vaveylasından dolayı, “durumdan vazife
çıkaracak” çok insan ortaya çıkar…
Sakin olunuz.
Kararlı olunuz…
Bombalar patlasa da, oluk oluk kan aksa da…
İmralı süreci kesilmeyecek deyiniz…
Neden diye sorarlarsa, “bombaların sonsuza kadar patlamaması ve oluk oluk kan akmaması için” diye yanıt veriniz!
Ben
bunları yazdım ki, kulağımda Apê Musa’nın sesi: Bu provokasyon olur
gürültüsünün amacı, ‘entegre’ bir amaç; onlar Lice’de vuracak, sen
‘provokasyon olur’ diye susacaksın, onlar ‘entegre tutuklamalar’
yapacak, sen ‘kızılcık suyu içtim’ diyeceksin… Onlar küfredecek, sen
‘Nisan yağmuru’ sanacaksın…Entegre yani…”
“Vay canına” demişim…Hakikaten çok “entegre”!?..
İmralı’da Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’la görüşmeler tartışılırken,
KCK Yürütme Konseyi Üyesi Cemil Bayık da konuyu, Yeni Özgür Politika ve
Azadiya Welat gazetelerinde yayınlanan köşe yazısında değerlendirdi.
Bayık,
‘AKP için son şans’ başlıklı Kürtçe yazısında bir buçuk yıllık tehdit
ve şantaj politikasına karşı Kürt Halk Önderi Öcalan’ın direnişi sonucu
AKP’nin yeniden görüşme yapmak zorunda olduğunu belirtti. Gerilla ve
halkın direnişi de AKP’yi Kürt halk Önderiyle görüşmeye zorladı” diyen
Bayık’ın yazısı şöyle:
“Niyeti ne olursa olsun bu görüşmenin başlaması AKP'nin ne kadar zorlandığını gösteriyor.
Kürt
Halk Önderiyle görüşmelerin yapılmasını isteyen PKK ve Kürt halkıdır.
Bu açıdan PKK ve halkın istemi gerçekleşmiştir. Kürtler zaten her zaman
görüşmelerle sonuç almak istemiştir. Kürt Halk Önderi bu sorunun makul
demokratik çözümü için en büyük çabayı göstermektedir. Kürt Halk Önderi
şimdi de bu çaba içindedir. Eğer AKP doğru yaklaşırsa iyi
sonuçlanabilir. Kürt sorununun demokratik çözümü ve adil barışı
açısından Türk devletinin yaklaşımı belirleyici olacaktır. Çünkü çözüm
önünde engel olacak hiçbir yaklaşım Kürt tarafından gelmez.”
UYGUN ORTAM SAĞLANMAZSA GÖRÜŞMEYE YAKLAŞIM SORGULANIR
Diyaloğun
merkezinde Öcalan olacaksa, bu yönlü çaba için uygun ortam
sağlanmalıdır diyen Bayık, Kürt Halk Önderi Öcalan’ın rolünü oynaması
için gerekli ortamın sağlanmaması durumunda görüşmeye yaklaşımın da
sorgulanacağının altını çizdi. Bayık’ın değerlendirmeleri şöyle:
“Eğer
bir çözüm olacaksa ilk önce çözümde muhatap olanlara saygılı yaklaşmak
gerekir. Bu açıdan Kürt Halk Önderine yaklaşım çok önemlidir. Eğer Kürt
Halk Önderi bu diyalogun merkezinde olacaksa bu yönlü çabası için uygun
ortam sağlanmalıdır. Aklı başında olan, görüşme yapılmalı diyen herkes
de böyle düşünür. Eğer Kürt Halk Önderinin pozisyonunda bir değişiklik
olmaz, görüşmede rolünü oynayabilmesi için gerekli ortam sağlanmazsa bu
durum görüşmeye yaklaşımı sorgulatır. İlk önce bu konuda ciddi bir
ilerleme olmalıdır. Kürt halk Önderi de, PKK de sağlık, güvenlik ve
özgürlük koşullarının sağlanmasını bu nedenle gündeme getirmiştir.
KÜRT TARAFI ÇÖZÜME HAZIR
Eğer
Türk devletinin Kürt sorununda çözüm niyeti varsa bu görüşmeler
müzakere sürecine evirilebilir. Bu konuda Kürt tarafı hazırdır.
Kürtlerde bir çözüm iradesi vardır. Hiç kimse bu iradenin olmadığını
söyleyemez. Ancak AKP hükümeti ve basının ortaya koyduğu gibi sorun "
silah bırakma" ve "silahlı güçlerin mevzilerini terk etmesi" gibi konursa
bu yaklaşım bir çözüm niyeti olmadığını gösterir. Çünkü bu tür
sorunlarda, önce siyasi konular müzakere edilir. Çözüm iradesi ve projesi
ortaya konulursa, bundan sonra silahlı güçlerin durumunun ne olacağı
tartışılabilir. Yoksa arabayı atın önüne koşmak olur ve baştan
oyunbozanlık yapılır.”
AKP Hükümetinin şimdiye kadar Kürt Halk
Önderi Öcalan ve Kürt Özgürlük Hareketi’nin çözüm yönünde sunduğu
fırsatları değerlendirmediğini, parti çıkarları doğrultusunda bu
fırsatları harcadığını, AKP’nin Kürt politikasını çözüm üzerine
kurmadığını hatırlatan Bayık, “AKP, ‘Kürtleri en iyi ben aldatırım, Kürt
Özgürlük Hareketi'ni en iyi ben ezerim’ üzerinden iktidarını
sürdürüyordu. İktidarının varlığını buna dayandırmıştı. Böylece devletin
asker ve sivil bürokrasisini arkasına alıyordu. Kürt sorununu çözme
konusunda beklenti yaratarak da Kürtleri ve demokrasi güçlerini
oyalamaya çalışıyordu. Ancak bu politikalarının da bir süresi vardır.
AKP 12 Haziran seçimlerinden sonra bu politikayı sürdüremeyeceğini
görünce Kürt Özgürlük Hareketi'ni tasfiye etme politikasına ağırlık
verdi. Ancak bu politikanın sonuçsuz kaldığını ve kendisine pahalıya mal
olacağını görünce Kürt Halk Önderiyle görüşmeleri gündemleştirdi” dedi.
OYALAMAYA GİDERSE AKP'NİN SİYASİ SONU GELİR
“Aslında bu AKP için son şanstır” diyen Bayık yazısının devamında şu uyarılarda bulundu:
“Eğer
yine oyalama taktiğine giderse bir çözüm iradesi olmadığı
netleşecektir. Ne sorunu çözen ne de ezme başarısını gösteren AKP'nin
siyasi sonu gelecektir. Kürt sorunu gibi önemli olan bir konuda siyasi
bencillik içinde olmak ve çözüm iradesi göstermemek siyasi kapasite
darlığı anlamına gelir. Siyasi kapasitesi dar olan bir partinin de
Türkiye'yi bir süre daha yönetmesi zordur. Bu düzeyde siyasi kapasitesi
dar olan iktidarlar ise konjonktür gereği bir süre ayakta kalsalar da
sonuçta düşmekten kurtulamazlar.
Kürt Halk Önderi AKP'ye bir
şans daha sunmuştur. AKP'ye, eğer Türkiye siyaseti içinde kalıcı olmak
istiyorsan biz çözüme hazırız, sen de adım atma cesaretini göster,
demiştir. Çünkü AKP'nin varlığı da ancak Türkiye'nin demokratikleşmesine
bağlıdır. Kürt Halk Önderinin görüşmelere ve AKP'ye yaklaşımını böyle
anlamak gerekir. AKP doğru anlarsa bu görüşmeler gelişebilir. Ben bu
süreci önceki yıllar gibi götürürüm diye düşünüyorsa amiyane deyimle
eşekten düşmüşe döner. Kürt Halk Önderi her işine sorumlu ve ciddi
yaklaşır. Makul çözüm için irade de ortaya koyar. Ama basitliklere,
ciddiyetsizlik ve sorumsuzluklara da prim vermez. Herkes bunu böyle
bilmelidir.
KÜRT SORUNU GERİLLANIN SİLAH BIRAKMA SORUNU DEĞİLDİR
Bu
sorun eninde sonunda çözülecektir. Müzakereyle çözmek tabii ki tercih
edilir. Bu nedenle bu görüşmeler anlamlıdır. PKK de, Kürt halkı da,
demokrasi güçleri de Kürt Halk Önderinin arkasında olacak ve bu
görüşmelere destek verecektir. Çünkü demokratik çözüm için her fırsatı
değerlendirmek anlamlıdır. Zaten AKP'nin politikası kısa sürede
netleşir. Hiç kimseyi öyle eskisi gibi yıllara yayılan bir belirsizlik
ve beklenti içinde tutamaz.
Bir daha belirtelim ki sorun Kürt
sorununun çözümü sorunudur. Kürt sorunu, gerillanın silah bırakma
derekesine indirgenemez. Bu, Kürt sorununu ‘terörizm’ sorununa
indirgemek gibi bir şey olur. Dolayısıyla önümüzdeki günlerin
tartışmaları da Kürt sorununun nasıl çözüleceği konusu üzerinde
yoğunlaşacaktır.”
ANF
