Banu Güven 'den Erdoğan'a Mektup

Sayın Başbakan,

Siz de duymuşsunuzdur belki. Ondört yıl emek verdiğim NTV’den geçtiğimiz günlerde ayrılmak durumunda kaldım. Bu haber duyulduğundan, hatta programı erken tatile sokmamı gerektiren malum sıkıntıları yaşadığım günden beri çevreme ‘neden böyle oldu’ sorusunun cevabını vermeye çalışıyorum. Yanlış anlamayın, anlattığım kişisel bir mağduriyet hikayesi değil. Ölçülebilir başarı kriterlerini karşılamış olan ve yayında olduğu dönem içinde kanal yönetiminin takdirini alan bir programın ve benzerlerinin gelecek yayın döneminde, en azından bugüne kadar bu yayınları götüren kişiler tarafından yapılmayacağı gerçeğiyle karşı karşıyayız. Neden? Bu sadece bizim kurumumuzu ilgilendiren bir durum mu? Sizinle kısa vadede herhangi bir söyleşi yapmam pek muhtemel görünmediğinden yazma ihtiyacı hissettim.

Yaşananlar üzerine farklı kuruluşlarda çalışan meslektaşlarımla konuşuyorum. Onlara neler yaşadıklarını soruyorum. Herkes artık haberciliğin kendi süzgecinden başka bir süzgeçten geçtiğini söylüyor. ‘Şimdi o kişiyle konuşmasak’ ya da ‘Bu yazıyı birinci sayfadan görmesek’, ‘Haberi çok büyütmesek’, ‘Duyulmasından hoşlanılmayacak soruyu sormasak’. Bunlar herkesin son dönemde sık sık duyduğu cümleler. Bazı konular da üzerinde hiç yorum bile yapılmadan geçiştiriliyor zaten. Üstelik dinlediklerimin bir kısmı hiç de yeni hikayeler değil. Bugün yaşadıklarımızın bir devamlılığı olduğunu anlatıyor. Bir meslektaşım hatırlattı. 2004‘te Pamukova’daki hızlı tren kazasının ardından ‘Ulaştırma Bakanı istifa edecek mi?’ diye soran gazeteciye, ‘Sen hangi gazetedensin?’ diye sorup, sonra da had bildirerek konuşmaya devam etmiştiniz. Bence herkesin gözleri önünde yaşanan bu çıkışınız habercilerin özgüveni açısından bir kırılma noktasıdır. Çok kötü bir kazanın etkisinde ortaya çıkan bir tepki deseniz de buna, o zor ama göğüslenmesi gereken soruya verdiğiniz cevap da başka bir ‘kaza’ olmuştu. Tamam, bunun üzerinden yıllar geçti, ama zedelenen o özgüveni tamir edecek yaklaşımlarla karşılaşmadık. Bundan birkaç yıl önce yabancı bir yetkiliye sorulan sorudan nem kapan bir hükümet üyesinin, muhabiri çalıştığı kurumun sahibine doğrudan şikayet etmesinden mi söz edeyim, yoksa ana akım medyadan başka bir meslektaşımın telefonda ‘Bu iş artık katlanılır gibi değil’ derken sesinin titremesinden mi? Yoksa birçok meslektaşımın ‘Ama ayrıntıları telefonda konuşmayalım’ demesinden mi? Haber toplantılarında sizin duymaktan hoşlanmayacağınızın düşünüldüğü ya da bilindiği konuların gündemin alt sıralarına itilmesinden mi ya da bizim gazeteci tabirimizle, hiç görülmemesinden mi? Toplumsal olaylarda biber gazı ve cop devreye girdiğinde, ‘ağır kaçabilecek’ bazı görüntülerin ayıklanmasından mı? Yanlış anlaşılmasın, sadece eski kanalımda değil, yine duyduklarıma dayanarak söylüyorum, başka kanallarda da haber spotları yazılırken defalarca düşünülmesinden ya da bazı anahtar kelimelerin kullanım dışında tutulmasından mı? Biliyorsunuz, buna otosansür deniyor. Sansür canavarı haber merkezlerine gelip kuruluyor. Zaten siyasi kültüründe biat etkisi kuvvetli olan, mesela darbelere yıllarca ‘müdahale’ deme kibarlığında yaklaşmış bir toplumda ve medyasında, otosansürün kendisine yer açması hiç zor değil. Yani durum hiçbir yayın kuruluşunda pek farklı değil, ama belki farklı farklı idare ediliyor. Her yayın kuruluşunun ait olduğu grubun karnının yumuşaklık derecesine göre reaksiyon verdiğini görüyoruz. Başka alanlardaki yatırımların, girişimlerin ya da sermayenin kazaya uğrama riski sınırlarımızı belirliyor, zaman zaman iyice geriye çekiyor. Şunu da söylemek gerek. Türkiye’de medya benzer tecrübeleri daha önce de yaşamış ve tökezlemiş bulunuyor. Doksanlı yıllardan başlayarak çok sayıda örnek verilebilir.

Biz de NTV’de, son dönemde bütün basın gibi belli bir ‘frekans’ dahilinde bir ortalama tutturmaya çalışarak habercilik yapmaya devam ettik. Yani ana akım medya ortalamasına kıyasla sapmaların olduğu yayınlar yaptık, dokunulması pek tercih edilmeyen konulara, yayına alınması pek tercih edilmeyecek konuklara da yer verdik. Ama sonra koridor iyice daraldı ve tavan da basıklaştı. Tam kırılma seçimin hemen öncesine denk geldi. ‘Neden böyle oldu’ sorusuna bir cevap bulmak için, Mayıs ayına kadar biraz geriden gelerek bakmak faydalı olabilir. Görebileceklerimizin yanında asla bilemeyeceklerimiz de var tabii. Her neyse, bizim daha çok oyumuz var, o halde daha çok konuşma hakkımız olmalı anlayışıyla bize yayıncılık ilkeleri yeniden öğretilmeye çalışıldı. Buluttan nem kapabilecek bir iktidar endişesi gelip üzerimize çöktü. Sorabilirsiniz, ‘acaba benzeri tepki ve talepler hiç muhalefetten yansımadı mı’ diye. Evet, yıllar içinde muhalefetten de zaman zaman benzer yaklaşımlarla, bazen boykot olarak adlandırabileceğimiz tepkilerle karşılaştık. Ama arada sonuç açısından ufak bir fark var. İktidarla karşı karşıya kalmanın farkı.

Ak Parti’yi seçim başarılarından dolayı tebrik etmek gerekiyor. Haklısınız muhalefetle birlikte, size oy vermeyenler de partinizin iki seçmenden birinin oyunu neden aldığını oturup düşünmeli. Hakkınızı teslim etmeli, ama teslim olunması beklenmemeli.
Siz seçimden sonra yaptığınız balkon konuşmasında, ‘Milletimizden aldığımız güçle, yetkiyle demokrasi daha ileri standartlara kavuşacak, özgürlükler çok daha genişleyecek, herkes kendisini çok daha rahat ifade edecektir. Bütün kardeşlerimin, 74 milyonun böyle bir gönül huzuru içinde olmasını yürekten temenni ediyorum” demiştiniz. Seçim öncesinde bu konuda bambaşka bir anlayışın sert ifadelerini kullanmış olmanıza rağmen, bugün itibariyle ortaya çıkan somut bilgiler bu kadar yıldır kimsenin çözmediği Kürt sorununun sizin iktidarınız döneminde çözülme olasılığının yüksek olduğunu gösteriyor. Aldığınız yüzde 50 oyla bu sorunu korkmadan çözebilecek bir konumdasınız artık. Bu durum heyecan yaratıyor. Bunlar olurken, bir taraftan da tohumları sizler tarafından atılan otosansür nedeniyle bugün karşılaşmış olduğumuz sorunların, mesela benim Leyla Zana’yı çıkaramamış olmamın, Vedat Türkali’nin söylediklerinin sonuçları ne olur endişesinin ya da Ertuğrul Mavioğlu’nun Murat Karayılan’la konuştuğu için yargılanmasının trajikomikliğini yaşıyoruz. Bu sorun çözülünce herkes size müteşekkir olacak. Ama demokratikleşme Kürt meselesinin çözülmesinden ibaret değil elbet. Başörtüsü meselesinden, Aleviler’e eşitlik tanınmasına, suya erişim hakkından, Ahmet ile Nedim’in meslektaşlarının ve kamuoyunun vicdanını yaralayan tutukluluklarına kadar uzun bir liste belirliyor bizim demokrasiye dair notumuzu. Yeni Anayasa çalışmaları bu notun belirleneceği sınav olacak. Yeni Anayasa için vadettiğiniz özgürlüklerin Ceza ve Terörle Mücadele kanunlarında ve özel yetkili ceza mahkemeleri ve savcılarının ‘özel’ tasarruflarında yansımasını bir an önce bulması da gerek. Seçim, Siyasi Partiler, Dernekler ve Sendikalar, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri kanunları da belki anayasa çalışması bitmeden bu vaatlerle uyumlu hale getirilebilir. Sözünü verdiğiniz ifade özgürlüğünün her alanda hayata geçmesini bekliyoruz. Haberciler olarak içinde bulunduğumuz tablonun bu derece karanlık olmasından sizler kendinizi doğrudan sorumlu tutmuyorsanız, en azından neden böyle bir algının oluştuğunu, nerelerde hata yapıldığını tahlil etmeniz, tespitlerinizi de iletişim içinde olduğunuz medya patronlarıyla ve yönetimleriyle tartışmanız belki somut sonuçlar verebilecek iyi bir başlangıç olabilir.

Saygılarımla.

Banu Güven

Kaynak:       http://banuguven.com/

Türk Devleti’nin Ateşle Dansı

Türk Başbakanı Recep Tayip Erdoğan’ın ramazan ayında Kürtleri hedef alan açıklamasının üzerinden bir ay geçmeden Kürt siyasi hareketi üzerinde devlet terörü estirilmeye başlandı bile.
 
            Son bir ayda Kandil dahil olmak üzere Medya Savunma Alanlarının her metre karesine yönelik hemen hemen hergün savaş uçaklarıyla bombardıman yapılmakta. Kuzey Kürdistan’ın bütün bölgelerinde askeri operasyonlar hız kaybetmeden devam etmektedir.
 
            Askeri operasyonlar bir tarafa, legal Kürt hareketinde de son bir haftadır yoğun bir gözaltı furyası başlatılmış durumda. Fatih Altaylı’nın Türk Başbakanı Erdoğan’ın ramazan ayındaki tehditlerinden hemen sonra açıkladığı 1500’e yakın Kürt siyasetçisinin tutuklanacağı öngörüsü yavaş yavaş şekillenmeye başlıyor. BDP’nin açıklamasına göre son üç gün içinde 350 kişi gözaltına alınmış, bunların çoğu tutuklanmış durumda.
 
            AKP hükümeti, Fetullah Gülen cemaatinin de içinde bulunduğu muhafazakar milliyetçi lobi Kürtlere karşı yeni bir konsept başlatarak Kürtleri topyekün mücadele dışı bırakmayı hedeflemektedir.
 
            Kürt siyasilerini şiddetle arasına mesafe koyması gerektiği önerilerini eksik etmeyen AKP siyasetçileri ve cemaat yazarları siyasi alanı Kürtlere darlaştırarak şiddeti tek seçenek olarak onlara sunmaları da tam bir kepazelik örneği! Bu arada şiddet mevzusunda akıl vermeye çalışan kimi çevreler de bir akıl tutulması yaşıyorlar kanımca. Bu çevrelerce eleştirilen PKK’nin silahlı mücadelesi herhalde Kürtlerin bu ülke içerisinde iradesizleştirildiğinden ve bunun doğal sonucu olarak PKK’nin ortaya çıktığından bihaberler.
 
            AKP Hükümeti, Kürtlere karşı uydurduğu KCK kılıfıyla bütün siyasi Kürtleri içeri atmış durumda. En son Şırnak’ta tutuklanan belediye başkanları için Türk medyasında atılan başlık bu kılıfın ne kadar sistemli bir şekilde devreye sokulduğunun işaretidir. Söz konusu haber başlığı “KCK’dan 4 tutuklu” başlığıydı. Bunlar halkın kendi iradesi olmasına rağmen KCK’yle bağlantılandırarak yapılan hukuksuzluğu örtme çabası taşımaktadır.
 
            Özellikle Şırnak’ta böyle tutuklamaların olması akıllara, Erdoğan BDP’nin kalelerini düşürmek istiyor, düşüncesini getiriyor. Botan halkı Yüksekova halkı kadar mücadeleci ve irade sahibi bir halktır. Onlar da Kürt hareketinin bu bölgeden moral bulduğunu iyi bildikleri için burayı etkisizleştirip Kürt siyasetini minimize etmeye çabalıyorlar.
 
            AKP hükümeti ve beraberindeki cemaat lobisi, PKK’nin sistemin Kürtler üzerindeki ağır tecrit baskısı sonucu oluştuğunu bilmiyor herhalde. Kürtlere ne kadar tecrit uygularsan ve baskı altına almaya çalışırsan o kadar düşmanlıklarını kazanırsın. Eminim bu son baskılar birçok insanı PKK saflarına katmıştır. Çünkü Kürtlerin iradelerini baskı altına alırsan onlar da çareyi silahlı mücadelede arayacaklardır. Bu yüzden de kimse Kürtleri şiddetle, kanla suçlamasın.
 
            Bir diğer önemli konu da Sayın Öcalan üzerindeki tecrittir. Öcalan’a tecrit uygularsan adeta arı kovanına çomak sokarsın. AKP hükümeti bunu çok iyi bilmesine rağmen yine de ateşle oynamaya devam ediyor. Öcalan’ın Kürtler için ne kadar hassas bir önemde olduğu geçmişte onun için gerçekleştirilmiş eylemlerden biliniyor.
 
            AKP hükümetinin Kürtler üzerinde her alanda yaptığı baskıların yarın büyük bir patlamaya dönüşeceğini tahmin etmek için kâhin olmaya gerek yok. 2006 yılında Şemdinli’de göz göre göre Kürtlere atılan bomba milleti nasıl serhildanlara sürüklediyse bu baskılar da gün gelecek büyük bir öfke patlamasına yol açacaktır.
 
            Işin ilginç yanı bugüne kadar Kürtlerin öfkesini yatıştıran Kürt siyasileri olmasına rağmen, AKP hükümetinin sebepsiz yere siyasileri içeri attırmasıyla yarın gelişebilecek olaylarda olayları yatıştırmak için muhatap bulamayacağıdır. Kürt siyasetçileri bugüne kadar adeta devletle kitle arasında akil adamlar vasfına oynadılar. Geçmiş olaylarda da gördüğümüz gibi siyasetçiler olmasaydı birçok defa ölümler, linçler yaşanacaktı.
 
            Türk Devleti Kürtlerin bütün kesimlerini karşısına almış bir durumda. Sorun giderek daha çok ölümlere neden olmakta ve şiddet günden güne artmaktadır. Kürtler adeta yol ayırımına doğru sürüklenmektedir. Şayet gidişat bu şekilde giderse bu, Türk Devleti için hiç de iyi olmayacaktır. Çünkü devlet Kürtleri bu şekilde baskı altında fazla tutamayacaktır. Devlet bütün kurumlarıyla zararlı çıkacaktır. Kürtleri de kaybetmenin eşiğine gelecektir. Sorun bir halkın onuru ve var olma sorunuysa bunun önüne hiçbir güç fazla direnemez.
                                                                                                 Mekselina LEHENG
 
mekselinaleheng@gmail.com

Tarafeyn

Yayın hayatına Pamukoğlu röportajıyla başlayan Taraf gazetesi, yaşadığımız dönemin simgelerinden biri olarak tarihe geçecek. Bunun nedeni, kendinden önceki her şeyi tarihselleştirme yoluyla tarihsizleştirmesidir. Bu yöntem, kabaca, geçmişi bugün içinden okumaya dayanır.
 
Oysa her dönemin kendine ait, tekrarlanamaz bir ruhu vardır. Toplumları yeniden dizayn eden dönem ruhu, geçmişi bir anlamda orada bırakır. Sözgelimi Sabahattin Ali’nin “Benim Meskenim Dağlardır” şiiri de dahil olmak üzere bütün şiirleri, ırkçı döneminin ürünüdür. Büyük Doğu dergisinin ilk sayılarında Sait Faik’i de görürüz, Oktay Akbal’ı da. Faik Bucak, Nihal Atsız’la birlikte 1950’lerin sonunda, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi’ndedir. Peyami Safa, Resimli Ay’da Nâzım Hikmet kadar radikaldir. Abdülmelik Fırat, Seyid Rıza’nın idam heyetindeki Celal Bayar’la Yassıada’da yargılanır. Ahmet Altan bile kısa dönem solculuk yapmış ve “İran halılarının üstünde karıncanın adım sesleri duyuluyordu” diye başlayan muhteşem bir roman neşretmiştir.   
 
Musa Anter, Kemal Badıllı, Faik Bucak, Sait Elçi, Yaşar Kaya ve Medet Serhat gibi isimlerin çıkardığı Deng dergisinin 15 Nisan 1963 tarihli birinci sayısındaki “Çıkarken” yazısı, bugünkü Aydınlık’ın bünyesine ağır gelebilecek vurgular taşır: “Cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk ‘Türkiye Devleti bir bütündür, parçalanamaz’ vecizesi ile bütünlüğümüze göz diken dış tesirlere set çekmiştir. Bu görüşün kuvveti Kurtuluş Savaşını yaratmıştır.” Dördü katledilen bu isimler ulusalcı mıdır?   
 
Hiçkimse toplumsal dinamiklerin birtakım olguları ortaya çıkaran ya da anlamından uğratan dönüşümünden azade değildir. Dolayısıyla solun tarihinde bugün her sosyaliste tuhaf gelen ordu, zinde kuvvet, 555 K, ulus vurgularının kendi günü içinde değerlendirilmesi gerekir. Bu onu ait olduğu gün için de haklı yapmaz, ama bugünkü yorumun anakronizmasından  kurtarır. Solun bir bölümü için geçerli olan orduyla ittifak düşüncesi bütün solcuları darbeci yapıyorsa, orduya darbe yaptıran faşistler, orduya sızmaya çalışan dinciler ne oluyor? Ordunun bünyesinden attığı kişiler oraya kadayıf ustası olarak mı girmiştir? Kenan Evren’le ortak iş pişirenler demokrasi mücadelesi mi vermiştir?
 
Elbette burada Taraf hempasının çelişkilerini gösterme derdinde değilim. Birkaç soru daha soracağım ama: Hiçbir silahlı eylemi bulunmayan, birkaç gencin kendi aralarında “parti”, “hareket” gibi sözcükler kullanması dışında “delil”i olmayan, internet sitelerinden copy-paste’lerle derlenmiş, sayısız dizgi ve ifade yanlışlarıyla dolu 7600 sayfalık KCK İddianamesi nedir? 1600 siyasetçiyi Türk faşizminin en özgün simgesi şeklinde art arda kelepçeleyerek dizen emniyet, ordudan farklı mıdır? Nejdet Atalay’ı iki yavrusunun dört kolundan sökerek içeri atan bir düzen ayakta iken, baygınlık verici bir devrik cümle yığınıyla hümanist olduğunu ileri sürmek entelektüel iffetsizlikten başka hangi anlama gelebilir?
 
Mardin’de bulunduğum iki yıl boyunca dizi turistlerinden daha fazla karşılaştığım bu nüfus, özellikle Kürt illerinde müthiş bir ilgi gördü. Bize uzaktan selam vermeyen belediye siyaseti, bunları baş köşelerde ağırladı. Büyük medyada derdini anlatamayan biz kemiksiz Kürt aydınları da hemen yazılar döşendik. Bütün Kürtlerin ortak zaafı olan empati aşkıyla yazılmış bu yazıları forum sayfalarında görünce, bir dost daha bulduğumuza inandık. Ancak haber ve yorumlardaki laubali dil, giderek azgın bir efendi diline dönüştü. Sağır edici bir şamata yayan bu bando, Hürriyet’intarzına paramiliter bir odağa dönüşerek intisap etti.
 
Hiçbir toplumda iktidar mercii demokratikleşme talebini içermez, onun temsilcisi değildir. İktidar ve onun perspektifi adına konuşmak kimseyi demokrat ve muhalif yapmaz. Bu tavır ve psikoloji, Ergenekon medyasındaki lumpen aydınlarınkiyle tastamam aynıdır. Akgün, Altındal, Cevizoğlu, Genç, Küçük, Özkan gibi isimlerin boşalttığı canlı yayın koltuklarına kurulan yeni tetikçiler, her dakika saydırıyor. AKP’nin herkesi CHP’leştirme tarzını kullanıyor. Hareme girmiş liman yosmaları gibi görgüsüzler, bu yüzden faşizan özelliğinden bir şey kaybetmeyen devlet karşısında yarattığımız değerlerimize köşelerinden sosyal medyaya kadar sunturlu küfürler savuracak derecede alçalabiliyorlar. Bitmek bilmez bir mesai aşkıyla Kürt siyasetine karşı “avcı birlik” vazifesi görüyorlar.
 
Ergenekon aydınları gibi, “bağ teorisi”yle herkesi kirin içine çekebiliyorlar. “Haklı cehalet”lerinden en ufak bir şüpheleri olmuyor. Sözgelimi Hür, bir yazısında Şerefname’nin yazarı Şerefxan’a “Kürt düşmanı” derken, Baydemir’in Gercüş’teki bir konuşmasında “diken” anlamında kullandığı “drî” sözcüğünü Uslu-Aytaç ekürisi “.ıçmak” şeklinde tercüme etti. Etiğin kıyısından geçmeyen bir söylemle her dakika nasihatte bulunuyorlar ama. İçeriye gönderdikleri faşist generallerin koltuklarına kuruldular. Bu yüzden sürekli biçimde karşı siperleri gösteriyorlar. Kürt partilerini kapatan mahkemelerden, Kürtleri vuran “yasal mermi”lerden, Kürt siyasetine höyküren muktedirlerden bir farkları olmadığını referandumdan önce “BDP haberlerine yer vermeyeceğiz” diyerek gösterdiler.
 
Bu yapışkan zihniyeti izana çağırmanın bir anlamı yok. Bu lumpen takım, statükoya karşı savaşmış her kesimin mirasına konmaya çalışırken, bedel ödemişleri sofrada görmek istemiyor. Hadi bunu sofra adabına yoralım. Ancak bu tutumun orta ölçekli bir devlet olmaya çalışan Cumhuriyet’in emperyal hevesleri dairesinde devindiği açıktır. Biz biraz emperyalist olup gelicez, siz de şununla yetinin, diyorlar. Bir gün masaya oturacak Kürtleri o güne kadar ellerinden geldiğince zayıflatmak istiyorlar. Ama Beyrut’un metruk evlerinden çıkıp, Ortadoğu cehenneminde bütün ülkeler faşizan karakışlarını yaşarken, Kürtleri bir güç haline getiren iradeye kimse tekrar hademelik yaptıramaz. O günler ait olduğu dönemde kaldı.
 
Birgün