Buenos Aires, Ekonomi gazetesinden Pablo Waisberg’in, 16 Ağustos 2011 tarihinde Eric Toussaint ile yaptığı söyleşi
Belçikalı siyaset bilimci, krizden ağır darbe alan, İspanya, Yunanistan, İrlanda, İtalya ve Portekiz gibi ülkelerin borçlarının iptal edilmesini talep etti.
“Üçüncü Dünyanın Borçlarının İptali Komitesi” Başkanı, siyaset bilimci Eric Toussaint, “ülkelerin merkez bankası yöneticilerinin krizin kontrol altında olduğunu ifade ettiklerini, fakat yalan söylediklerini ve bu krizin bir ya da iki on yıl daha süreceğini” söyledi. Kötü bir tahmin gibi gelebilir. Ama bir yıl önce Eric Toussaint bu gazeteye, yaşlı kıtanın “patlamaya hazır bir durumda” bulunduğunu ve ekonomik değişimlerin derinliğinin bu patlamaların büyüklüğü doğrultusunda olacağını, belirtmişti.
Eric Toussaint Cenevre’den, İspanya ve Yunanistan’da “Öfkeliler” ortaya çıkmış olsa da yaz tatilinin bir emniyet supabı görevi yaptığını ve böylece “Avrupa’daki toplumsal hareketliliğin, Aralık 2001’de Arjantin’de yaşanan ayaklanmanın düzeyine ulaşmadığını” belirtti [1].
Bu kriz ne kadar şiddetli?
Çok yüksek. Merkez bankası başkanları, yorumcular, hükümetler ve egemen medya durumun kontrol altında olduğunu belirtirken bariz bir şekilde yalan söylüyorlardı. Biz, biraz 30’lu yılların şartları içinde bulunuyoruz: Şiddetli darbe 1929 yılının Ekim ayında geldi fakat banka iflasları 33 yılında patlak verdi ve 29–33 yıllar arasında Amerikalı yetkililer her şeyin kontrol altında olduğunu söylediler. Biz, on ya da yirmi yıl sürecek olan bir kriz içinde bulunuyoruz.
Krizin nedenleri nedir?
Son dört yıl içinde ABD ve Avrupa hükümetleri tarafından alınan ekonomik önlemlerdir. Kriz, 2007’nin Haziran / Temmuz aylarında başladı. 2008 yılında Lehman Brothers’ın[2] iflası ile tavan yaptı ama güçlü darbe 2008’in Ekim ayında Avrupa’ya ulaştı. Daha sonra da Euro Bölgesi’nin en zayıf halkaları düştü. Önce Yunanistan sonra İrlanda ve birkaç ay önce de Portekiz. Şimdi İtalya ve İspanya’ya geliyor ve bütün gücü ile ABD’ye geri dönüyor.
Sistemik bir kriz mi?
Sistemik ama ölümcül değil. Kapitalizmi kendiliğinden çökertecek ölümcül bir kriz yoktur. Kapitalizm her zaman kriz geçirir çünkü onun metabolizmasının bir parçasıdır, ancak kapitalizmin sonu halkların ve hükümetlerin bilinçli eylemiyle gelecektir. Bizler, ekonomik durgunluk, depresyon, daha sonra biraz büyüme ve yeniden düşüş dönemlerinin içinde dolaşıp duracağız.
Niçin 2008 yılında işe yaramayan geleneksel uyum reçetelerinde ısrar ediyorlar?
Bu politikalara karşı direnç yetersiz olduğu için.
Bu krizi farklı politikalarla aşma imkânı var mı?
Bankaları aralarında tasarruf ve yatırım alanlarında ayrılmaya zorlamak için daha fazla kredi kontrolü ve mali disiplin tedbirleri ile Roosevelt tipi bir çıkış olabilirdi. Buna ek olarak, yüksek gelirli kesimlere daha fazla vergi uygulanması, bunun sonucunda eşitsizliklerin azalması ve kamu maliyesinin iyileştirilmesi…
Ayrıca, son otuz yıl içinde Avrupa ve ABD’de özelleştirilen ekonomik sektörleri yeniden devletleştirmek ve bankaları devletleştirmek gibi daha radikal bir politika da uygulanabilir. Bunun yanı sıra Yunanistan, Portekiz, İrlanda, İtalya ve İspanya’nın borçlarının silinmesi…
Bu iki çıkıştan birini olası görüyor musunuz?
Her şey toplumsal hareketlenmeye bağlı. Avrupa, 2001 yılının Aralık ayında Arjantin’de yaşanan ayaklanma seviyesine ulaşamadı. Amerika Birleşik Devletleri’nden bahsetmeye gerek bile yok. Orada büyük toplumsal hareketlenmeler olmuyor. Daha ziyade Çay Partisi ile aşırı sağın aktivizmi var. Amerikan halkının neoliberalizmin daha da derinleşmesini kabul edeceğine inanmak bana zor görünmesine rağmen 1935–36 yılları arasında gelen protestolara yol açan 1930 yılı krizinin nasıl olduğuna bakmak lâzım.
Çevirenin notları:
[1] 2001 Arjantin Ayaklanması (Arjantinazo): 19 Aralık 2001 akşamı patlayan ve hükümetin devrilmesiyle sonuçlanan antikapitalist halk ayaklanması. Ekonomik krize giren ülkede boy veren hoşnutsuzluklar ve yağma olayları sonucu 19 Aralık akşamı sıkıyönetim ilan edilmişti.
[2] Lehman Brothers: Merkezi ABD'nin New York kentinde bulunan bir ABD'li yatırım bankasıydı. Ağırlıklı olarak sabit faizli hisse senetleri ile çalışırdı. 2004 yılı itibarıyla dünya çapında yaklaşık 20.000 çalışanı vardı. 15 Eylül 2008 tarihinde iflasını açıkladı. 613 Milyar dolar borcu ile ABD tarihinin en büyük iflasına neden oldu.
[Global Research’teki İspanyolcasından Atiye Parılyıldız tarafından Sendika.Org için çevrilmiştir]
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder