Amed - En son Dargeçit, Güçlokonak ve Silopi'de ortaya çıkan toplu mezarlar ve buralardan çıkarılan insanlara ait kafatası, kemik ve giysi parçaları 1984 yılından itibaren kaç kişinin toplu mezarlara gömüldüğü sorusunu gündeme getirdi.
İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şubesi'nin geçen yıl yayınladığı verilerde Kürt illerinde 20 ayrı kentte toplam 253 toplu mezarın bulunduğu ve bu mezarlarda toplam 3 bin 248 kişinin gömüldüğü belirtiliyor.
Bu veriler, yakınlarını kaybeden veya olaya tanıklık edenlerin derneğe başvuruları sonucu oluşmuş verilerden oluşuyor.
Ancak şimdiye kadar Kürdistan'da yürütülen kirli savaş sonucunda kaç toplu mezar olduğu bile halen meçhul.
2000'li yıllara kadar çatışmada yaşamını yitiren gerillalar toplu olarak kırsal alanda veya ilçe-köy gibi yerleşim merkezlerinin mezarlıklarına gömülüyordu.
Bunun dışında karakollar tarafından yaşamını yitiren gerillalar ise genelde karakol yakınındaki arazilere gömülüyordu, aynen Güçlükonak'ta ve Silopi'de geçtiğimiz haftalarda yapılan kazılarla ortaya çıkan toplu mezar gerçeği gibi.
Askerlerin gerillaları sağ yakaladıktan sonra öldürüp kürekle alelacele hazırlanan mezarlara gömdükleri fotosu ise ilk kez ortaya çıkıyor.
Askerlerin kendi aralarında yaptıkları infaz ve sonrası gömme işlemi artık sosyal paylaşım siteleri üzerinden de paylaşılıyor.
Bu fotoğraflarda, Şırnak bölgesinde yakalanan 3 gerillanın öldürüldükten sonra toprağa gömülürken çekilen fotolarından oluşuyor.
İHD verilerine göre, kentlerde bulunan toplu mezar sayısı ve mezarlara gömülen insanların sayısı şöyle:
Diyarbakır: Toplu mezar sayısı 30, kişi sayısı 298
Siirt: Toplu mezar sayısı 36, kişi sayısı 376
Bitlis: Toplam mezar sayısı 35, kişi sayısı 485
Hakkari: toplam mezar sayısı 33, kişi sayısı 347
Bingöl: toplam mezar sayısı 33, kişi sayısı 468
Van: toplam mezar sayısı 18, kişi sayısı 257
Şırnak: Toplam mezar sayısı 14, kişi sayısı 204
Batman: Toplam mezar sayısı 11, kişi sayısı 198
Mardin: Toplam mezar sayısı 14, kişi sayısı 98
Dersim: Toplam mezar sayısı 5, kişi sayısı 259
Elazığ: Toplam mezar sayısı 3, kişi sayısı 55
Ağrı: Toplam mezar sayısı 2, kişi sayısı 53
Iğdır: Toplam mezar sayısı 1, kişi sayısı 14
Ardahan: Toplam mezar sayısı 1, kişi sayısı 19
Kars: Toplu mezar sayısı 1, kişi sayısı 17
Adıyaman: Toplam mezar sayısı 1, kişi sayısı 17
Malatya: Toplam mezar sayısı 1, kişi sayısı 5
Antep: Toplam mezar sayısı 1, kişi sayısı 10
Hatay: Toplam mezar sayısı 1, kişi sayısı 8
Urfa: Toplam mezar sayısı 2, kişi sayısı 16
ANF NEWS AGENCY
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder