21 Ağustos 2010 Cumartesi

Katalonya Anayasasi-1

Yeni_Özgür_Politika Katalonya’lılar yasayı şöyle tanımlar; ‘’Bu Yasa Katalonya kolektif kimliğinin ifadesidir ve bölgenin kurumlarını ve İspanya’nın diğer bölge ve uluslarıyla olan özgür dayanışması çerçevesinde Devlet ile olan ilişkisini tanımlar. Bu dayanışma tüm İspanya halklarının özgün birlikteliğinin garantisidir’’ der.
Türkiye’deki Demokratik Özerklik tartışmalarına bilimsel bir boyut katabilmek amacıyla İspanya’daki özerk bölgelerden biri olan Katalonya’nın anayasasını yayınlıyoruz. Böylesi bir somut belge üzerinden yapılacak tartışmaların daha verimli geçeceği umuduyla, anayasanın çevrilmesinde emeği geçenlere teşekkür ederiz: Katalan halkı demokratik özgürlüklerine kavuşma sürecinde kendi özerklik kurumlarını da geri kazanıyor.
Anayasa’nın İspanya’yı oluşturan tüm ulus ve bölgelerine tanıdığı ve garanti ettiği özerklik hakkını kullanan Özerk bir Topluluk kurma arzusunu dile getirir.
Katalonya’nın özgürlüğünü kazandığı bu onurlu anda bunun olanaklı olmasına yardım eden, katkı sunan erkekler ve kadınlar takdir edilmeli.
Bu Yasa Katalonya kolektif kimliğinin ifadesidir ve bölgenin kurumlarını ve İspanya’nın diğer bölge ve uluslarıyla olan özgür dayanışması çerçevesinde Devlet ile olan ilişkisini tanımlar. Bu dayanışma tüm İspanya halklarının özgün birlikteliğinin garantisidir.
Katalan halkı özgürlük, adalet ve eşitliği kolektif yaşamlarının en üstün değerleri olarak deklere eder ve Katalonya’da yaşayan ve çalışan herkes için makul, saygın bir yaşam standardı sağlayacak uzun bir gelişim süreci gerçekleştirme arzularını ifade eder.

Katalonya’nın kolektif özgürlüğü temel haklara ve bireylerin, halkların kamu özgürlüklerine riayet edilmesi vurgusu yapan uzun bir tarih ki bu da geleceğe bakan demokratik bir toplumun yaratılmasını olanaklı kılmak için Katalan halkının devam ettirmek istediği bir tarihtir-bağlantısıyla Özerk Hükümetin kurumlarında kendisini ifadesini bulur.

Bu prensiplere sadık kalmak ve Katalonya’nın vazgeçilmez özerklik hakkının hayata geçmesi için aşağıda yer alan Yasa’yı Katalan Parlamentosu üyeleri önerir, Vekiller Kongresi Anayasa Komitesi kabul eder ve Katalan halkı tekrar teyit eder ve Katalonya Meclisi onaylar.

Genel hükümler
Madde 1
1.Bir millet olarak Katalonya, Anayasa ve kurumsal normunun temeli olan bu Yasa uyarınca özerkliği yerine getirmek için kendisini Özerk bir Topluluk olarak oluşturur.
2.Özerk Hükümet Katalonya özerkliğinin politik olarak etrafında örgütlendiği bir kurumdur.
3.Özerk Hükümetin gücü Anayasa, bu Yasa ve halktan gelmektedir.

Madde 2
Özerk bir Topluluk olarak Katalonya’nın bölgesi bu Yasa yayınladığında Barselona, Girona, Lleida ve Tarragona illerinin oluşturduğu alandır.

Madde 3
1.Katalonya’ya özgü dil, Katalancadır.
2.İspanya Devletinin resmi dilinin İspanyolca (Castilian) olması gibi Katalanca Katalonya’nın resmi dilidir.
3.Özerk Hükümet her iki dilin bilinmesini sağlamak için gerekli tüm tedbirleri alarak ve bu dillerin Katalonya vatandaşlarının hak ve görevleri bakımından tam eşitliğini mümkün kılacak koşulları yaratarak her iki dilin normal ve resmi kullanımını garanti eder.
4.Aran Vadisi dili öğretilecek ve özel bir itina gösterilip ve koruma altında olacak.

Madde 4
Katalan bayrağı sarı zemin üzerine dört kırmızı çizgidir.

Madde 5
1.Katalonya Özerk Hükümeti bölgesel organizasyonunu kendi yerel yönetim teşkilatı olan bölgeler ve ilçelere („comarques“) böler buna karşın daha geniş idari ilçeler de oluşturabilir.
2.Bölgesel birimler kasaba planı ve metropol faktörlerine dayanarak oluşturulabilir, bazı birimler işlevsel doğaya veya spesifik amaçlara göre de olabilir.
3.Bu Yasa uyarınca Katalonya’nın bölgesel organizasyonunu çeşitli bölgesel birimlerin özerkliğini garanti eden bir Parlamento Yasası düzenler.
4.Anayasa’nın 137. ve 141. maddeleri uyarınca, Devletin faaliyetlerinin uygulanması için, yukarıda geçen paragrafların şartları ilin lokal bir birim ve bölgesel bir bölüm olarak organizasyonu konusunda önyargı olmadan yorumlanır.

Madde 6
1.Bu Yasa’nın amaçları için Katalanların siyasi statüsünü Devletin genel kuralları uyarınca yasal olarak Katalonya’nın herhangi bir bölgesinde ikamet eden tüm İspanyol vatandaşlarına tanır.
2.Yurtdışında ikamet eden İspanyol vatandaşı Katalanlar da son yasal ikamet yerlerinin Katalonya’da olması ve durumlarının kanıtını İspanya Konsolosluğu’na vermek koşuluyla bu Yasa’da belirtilen siyasi haklardan yararlanır. Onların soyundan gelenler de böyle bir talepleri olması durumunda Devletin Yasasında belirlenen şekilde bu haklardan yararlanır.

Madde 7
1.Özerk Hükümetin yasaları ve yönetmelikleri Katalan medeni yasasıyla birlikte, kişisel statü veya bölge dışı doğasının diğer yasaları başlığı altında yer alan belirli vaka, durumlardaki istisnaların haklarını çiğnemeden tüm bölgede yürürlüktedir.
2.İspanyol uyruğuna sahip yabancılar yasal olarak Katalonya’da ikamet ederken aksini istediklerini ifade etmedikçe Katalan medeni yasasına tabi olur.

Madde 8
1.Katalonya vatandaşları Anayasada belirtilen hak ve görevlere sahiptir.
2.Bireylerin ve grupların tam gelişimini ve tüm vatandaşlarının siyasi, ekonomik, kültürel ve sosyal yaşama katılımını kolaylaştırma durumunu önleyebilecek veya alıkoyabilecek her türlü engeli kaldırmada etkin ve gerçek olabilecek bu kişilerin kendi yetki alanındaki özgürlük ve eşitlik gibi koşullarını geliştirmek bir Kamu otoritesi olarak Özerk Hükümetin sorumluluğundadır.

BİRİNCİ KISIM
 Özerk Hükümetin Yetkisi

Madde 9
Özerk Hükümet aşağıdaki konularda tek yetkilidir:
1.Bu Yasa çerçevesinde özerklik kurumlarının organizasyonu.
2.Katalan medeni yasasının korunması, değiştirilmesi ve geliştirilmesi.
3.Usul hukuku ve Katalonya’nın maddi hukukun belirgin özelliklerinden veya Özerk Hükümet organizasyonunun özel karakteristiğinden kaynaklı doğan idare usulüyle ilgili yasalar.
4.Kültür
5.Anayasanın 149. maddesinin 1. paragrafının 28. noktasında belirtilen hükümleri çiğnemeden tarihi, artistik, anıtsal, mimari, arkeolojik ve bilimsel miras.
6.Arşivler, kütüphaneler, müzeler, gazete kütüphaneleri ve diğer kültürel referans merkezleri Devletin kontrolü altında değildir. Müzik Konservatuarları ve Güzel Sanat hizmetleri Özerk Topluluk yararınadır.
7.Anayasanın 149. maddesinin 1. paragrafının 15. noktasında belirtilen koşulları çiğnemeden araştırma. Merkezi Katalonya’da olan Akademiler.
8.Anayasanın 149. maddesinin 1. paragrafının 18. noktasında belirtilen koşulları çiğnemeden Yerel Hükümet. Bölgelerin sınırlarının ve resmi isimlerinin ve diğer yerlerin isimlerinin değiştirilmesi.
9.Bölgesel ve kıyı şeridinin planlanması, konut ve kasaba planlaması.
10.Anayasanın 149. maddesinin 1. paragrafının 23. noktasında belirtilen hükümler uyarınca ağaçlık, orman kaynakları ve hizmetleri, hayvancılık alanları, çayırlar, özel olarak korunan doğal ve dağlık alanlar.
11.Bu Yasanın 17. maddesinde belirtilen koşulları göz önünde bulundurarak sağlık.
12.Turizm
13.Yasal olarak Devletin genel çıkarına olarak sınıflandırılmayan veya icra edilmesi diğer bir Özerk Topluluğu etkilemeyen kamu işleri.
14.Rotaları tamamen Katalonya bölgesinde bulunan yollar ve otoyollar.
15.Anayasanın 149. maddesinin 1. paragrafının 20 ve 21 noktalarında belirtilen hükümleri çiğnemeden Demiryolları, karayolu, deniz, nehir, halat taşımacılığı; limanlar, helikopter alanları, havaalanları ve Katalonya’nın Meteoroloji Hizmeti. Taşımacılık hizmetleri için merkezler ve yükleme terminalleri kiralamak.
16.Su tamamen Katalonya’nın içerisinde aktığı her zaman hidrolik projeleri, kanallar ve sulama işleri; üretim tesisleri, enerjinin dağıtımı ve taşımacılık bölgenin dışında sonlanmıyor ve kullanımı diğer bir il veya Özerk Topluluğu etkilemiyorsa bu işin yürütülmesi; kaynak, termal ve yer altı suları. Tüm bunlar Anayasanın 149. maddesinin 1. paragrafının 25. fikrasında belirtilen hükümleri çiğnemeyecek.
17.İç sularda balık avlama, kabuklu deniz havyanı endüstrisi, su kültürü, avlanma ve gölde balık avlama.
18.El sanatları
19.Anayasanın 149. maddesinin 1. paragrafının 16. noktasında belirtilen hükümleri çiğnemeden eczacılıkla ilgili düzenlemeler.
20.Ticari mevzuat uyarınca mal ve güvenlik ticareti için merkezlerinin oluşturulması ve planlanması.
21.Ticari mevzuat uyarınca kooperatifler, Sosyal Güvenlik sistemlerinde yer almayan hayır toplulukları ve diğer kooperatif dernekleri.
22.Anayasanın 149. maddesinin 1. paragrafının 10 noktasında belirtilen hükümleri çiğnemeden Emlak Odaları, Ticaret Odası, Sanayi ve Sevkiyat.
23.Anayasanın 149. maddesinin 36. maddesinin hükümlerini çiğnemeden Mesleki Birlikler ve dereceli nitelikli mesleklerin icrası.
24.Faaliyetleri esas itibariyle Katalonya’da olan eğitim, kültür, sanat, yardım, refah veya benzeri mahiyetteki vakıflar ve dernekler.
25.Sosyal yardım.
26.Gençlik.
27.Kadının durumunun geliştirilmesi.
28.Medeni, ceza ve cezaevi mevzuatına sürekli riayetle birlikte reşit olmayanların korunması ve himayesi.
29.Spor ve boş vakit.
30.Spesifik sektörler ve medya için Devlet tarafından kabul edilen yasaları çiğnemeden reklamcılık.
31.Eğlence.
32.Devlet sisteminin yardım amaçlı bahisleri (spor toto) dışında kumarhaneler, oyun ve iddia.
33.Özerk Hükümetinin yararına olan istatistikler.
34.Bu Yasada açıkça ifade edilen diğer meseleler ve Devletin Anayasa aracılığıyla Özerk Hükümete devrettiği benzer içerikteki konular Özerk Hükümet tek yetkili olduğu konulardır.

Madde 10
1.Aşağıdaki konularda mevzuat geliştirmek ve uygulamak Devletin temel mevzuatı çerçevesinde ve uygun olduğunda, orada belirtilen şartlarda Özerk Hükümetin sorumluğundadır:
1.Yargı sistemi ve Özerk Hükümetin sorumluluğu sistemi ve kamu çalışanlarının Kanununa ek olarak Özerk Hükümete bağlı kamu organları.
2.Özerk Hükümetin yetki alanındaki zorunlu kamulaştırma, idari sözleşmeler ve imtiyazlar.
3.Kamu sektörünün gerekli kaynaklarını ve hizmetlerini özellikle tekel durumlarında muhafaza etme ve genel çıkarlar öyle gerektirdiğinde özel şirketlerin denetlenmesi. 4.Kredi, bankacılık ve sigorta planlaması.
5.Maden ve enerji organizasyonu.
6.Koruma için ek standartlar sunan Özerk Hükümetin güçlerini çiğnemeden çevrenin korunması.
7.Balıkçılığın planlanması.

2.Anayasanın 149. maddesinin 1. paragrafın 18. noktasında ve 92. maddesinin 3. parafında değinilen hükümler uyarınca Katalonya alanındaki Şehir Kadastro sistemi mevzuatını geliştirmek Özerk Hükümetin sorumluluğundadır, bu kadastrolara yetki vermek Devletin sorumluluğundadır.

Madde 11
Devlet yasamasını aşağıdaki alanlarda uygulaması Özerk Hükümet sorumluluğundadır:
1.Cezaevleri
2.Çalışma işleri, güçlerin göz önünde bulundurulması, çalışma ilişkileri açısından Devletin yürütme seviyesindeki bu alanda Devlet’in inceleme gücüne zarar vermeden yargı ve mevcut hizmetler. Ülke içindeki ve dışındaki nüfus hareketi konusunda Devlet yasalarının bu konularla ilgili koyduğu tüm yasalara zarar vermeden Devlet tüm güçleri muhafaza eder.
3.Telif hakkı ve patentler.
4.Kambiyo acenteleri, aracı firmalar ve ticari acentelerin. Uygun olduğunda ilgili sınırı oluşturarak müdahale etmek.
5.Ağırlıklar ve ölçüler. Kalite ölçüleri.
6.Katalonya’da düzenlenen uluslararası fuarlar.
7.Devlet bu yönetimi kendisi için ayırmadığında Devlet yönetimi altındaki müzeler, arşivler ve kütüphaneler.
8.Devlet doğrudan yönetimlerini kendisi için ayırmadığında genel çıkar olarak sınıflandırılan limanılar ve hava limanları.
9.Anayasa’nın 149. Maddesinin 1. paragrafının 21. noktasında değinildiği gibi böylesi bir ulaşım Devlete ait altyapılardan etkilenebilecek olsa bile, Devleti kendisi için ayırabileceğinden dolayı böylesi doğrudan uygulamaya zarar vermeden, çıkış ve varış noktaları Özerk Yönetim Toplumu sınırları içerisinde olan malların ve yolcuların ulaşımını planlamak.
10.Denizlerde kurtarma çalışması ve Katalan kıyısındaki Devletin sınırlarındaki sularda sanayi atıklarının ve kirleticilerin dökülmesi.
11.Özerk Hükümet’in yargısı bünyesinde olacağından bu Mevzuatta açıkça belirtilen sorular ve Devlet tarafından organik bir yasa ile aktarılabilecek bu doğa.

Madde 12
1.Devletin genel ekonomi aktivitesi ve para politikasının planlanması ve temelleri uyarınca, Anayasa’nın 38 ve 131 Maddelerinin hükümleri ve 149 Maddenin 1. paragrafının 11. ve 13. noktaları kapsamında aşağıdaki alanlarda tek yargı kararını vermek Özerk Hükümet’in sorumluluğundadır:
1.Katalonya’daki ekonomik aktivitenin planlanması.
2.Devlet yasalarının güvenlik, sağlık veya askeri çıkar gerekçeleri yüzünden her ne belirlediği konusunda ve madenler, hidrokarbonlar ve nükleer gücün tabi olacağı endüstrilerle ilgili düzenlemelere zarar vermeden sanayi alanı. Dış teknolojinin ithal edilmesi yetki gücü tamamen Devletindir.
3.Sanayi sektörlerinin yeninden yapılanması için Devlet tarafından hazırlanan planların Katalonya’da geliştirilmesi ve uygulanması.
4.Tarım ve hayvancılık çiftçiliği.
5.Fiyatlar ve rekabetten koruma mevzuatı ile ilgili genel politikaya zarar vermeden iç ticaret ve tüketici ve kullanıcının korunması.
6.Şirket, kamu ve ülke sınırları içerisinde kredi kurumları ve mevduat bankaları.
7.Bu Mevzuat kapsamındaki diğer yasalarda kadar ön görülmediği için Özerk Hükümet’in kamu ekonomi sektörü.
2.Özerk Hükümet uygun durum ve aktivitelerde Devletin kamu ekonomi sektörünün yönetimine de katılır.

Madde 13
1.Özerk Hükümet bu Mevzuat çerçevesinde ve burada özellikle belirtilmeyen konularla ilgili olarak 1.29 Anayasa’nın 149. Maddesinde sunulan Organik Yasa’ya göre Özerk Polis Kuvvetleri oluşturabilir.
2.Özerk Hükümet’in Özerk Polis Kuvvetleri aşağıdaki işlevlere sahiptir:
a) Mülklerin ve kişilerin korunması ve yasa ve düzenin devam ettirilmesi.
b) Özerk Hükümet’in bina ve tesislerinin savunulması ve korunması.
c) Geriye kalan işlevleri Organik Yasa’nın bu Maddesinin 1. paragrafında belirtilmiştir.
3.Özerk Polis Kuvvetlerinin genel olarak yönetiminin gerçekleştirilmesi ve Lokal Polis Kuvvetlerinin koordine edilmesi Özerk Hükümet’in sorumluluğundadır.
4.Devleti kontrolündeki Devlet Güvenlik Güçleri ve Özel Birlikleri limanlar, havalimanları, kıyılar ve sınırlar ve gümrüklerin korunması gibi ekstra ve toplum doğasının üzerindeki polis hizmetleri, İspanyolların ve yabancıların ulusal ülke sınırlarına giriş ve çıkışlarının kontrol edilmesi, yabancıların ikamet, ülkeden iadesi ve sınır dışı edilmesi, göç ederek gelmesi ve gitmesi, pasaportları, kimlik kartları, silah ve patlayıcıların taşınması, Devletin mali olarak korunması, kaçaklılık ve vergi dolandırıcılığı ve Anayasa’nın 104. Maddesi ve bunu daha da geliştiren Organik Yasa ile doğrudan güvenlik kuvvetlerine verilen diğer işlevler ile ilgili tek sorumludur.
5.Bu işlevi yerine getiren Yargı Polisi ve Özel Birlikler Anayasa’nın 126. Maddesinde beyan edilen işlevler ve usul kanunlarında sunulan koşullar uyarınca Hakimlere, Mahkemelere ve Cumhuriyet Savcılıklarına bağlıdır.
6.Bu vesileyle Özerk Hükümet Polis Kuvvetlerini ve Devlet Güvenlik Güçleri ve Özel Birliklerinin aktivitelerini koordine etmek için Devlet Hükümetinden ve Özerk Hükümet’ten yeterli temsilcinin katılmasıyla Güvenlik Konseyi oluşturulur.
7.Güvenlik Konseyi amirleri Devlet Silahlı Kuvvetlerinin Şefleri ve Görevlilerinden atanacak olan Polis Kuvvetlerinin ve Özerk Hükümet’in Polis Kuvvetlerinde hizmet ederken bu Maddenin 1. paragrafından değinilen Organik Yasa’da veya Devlet Hükümet’inin belirleyebileceği durumda ve kurulacak olan idari durumda yer alacak olan ve de bu durumda askeri yasaya tabi olmayacak olan Özel Birliklerin Tüzük, Düzenlemeleri, personeli, bu kuvvetlerde çalışacak kişi sayısı ve işe alınmasını belirler. Silah ruhsatlarıyla ilgili sorumluluk her türlü durumda yalnızca Devlette olacaktır.

Madde 14
1.Kendisine Anayasa ile verilecek güçleri kullanarak ve yargıyı uygulayarak, Hükümet önceki Maddede belirtilenler de dahil tüm hizmetlerin kontrolünü alacaktır ve Güvenlik Güçleri ve Özel Birlikler Özerk Hükümet’in Polis Kuvvetlerine atfedilen işlevlere göre aşağıdaki durumlara müdahale edebilir:
a) Özerk Hükümet tarafından müdahale etmesi istenildiğinde. Müdahale Özerk Hükümet‘in talebi ile sonlandırılır.
b) Devletin çıkarının ciddi şekilde tehlikeye düşürüldüğünü düşünmeleri durumunda Güvenlik Konseyi’nin onayıyla kendi inisiyatifleri doğrultusunda.
Acil durumlarda Devlet Güvenlik Güçleri ve Özel Birlikler Anayasa Mahkemesi’ne (Corts General) rapor edecek olan Devlet Hükümeti’nin sorumluluğu bünyesinde müdahale edebilir. “Corts General” anayasal prosedürler vasıtasıyla onlara verilen güçleri uygulayabilir.
2.Devletin alarm, istisnalar ya da kuşatma durumu ilan etmesi halinde, olay bu tür meseleleri düzenleyen yasama uyarınca olursa tüm Polis Kuvvetleri ve Özel Birlikler sivil veya askeri yetkililerin doğrudan emri altında olur.

Madde 15
Anayasa’nın 27 Maddesinin hükümlerine ve söz konusu belgedeki 81. Maddenin ilk paragrafı uyarınca bunu geliştirebilecek olan Organik Yasalar veya Anayasa’nın 149. Maddesinin 1. paragrafının 30. fıkrasınca devlete yüklenilen kuvvetler ve bunun düzgün uygulanması ve korunması için gerekli incelemelere ön yargılı olmaksızın yargı yetkisi alanındaki eğitim tüm kapsam, seviye, derece, tür ve özelliklerdeki eğitimi düzenlemek ve yönetmek tamamen Özerk Hükümet’in yargı yetkisindedir.

Madde 16
1.Devletin temel yasaları çerçevesinde, Radyo ve Televizyon Yasal Statüsünü düzenleyen yasa tarafından kurulan koşullar ve vakalar açısından radyo ve televizyon basın sistemi mevzuatını geliştirmek ve uygulamak Özerk Hükümet’in sorumluluğundadır.
2.Devletin temel yasaları çerçevesinde basın sistemi ve genel olarak sosyal iletişim için tüm medya yasasını geliştirmek ve uygulamak da Özerk Hükümet’in sorumluluğundadır.
3.Bu maddenin yukarıda değinilen paragraflarda belirtilen koşullarda Özerk Hükümet kendi televizyonunu, radyosunu ve basınını ve genel olarak amaçlarını başarmak için sosyal iletişim için tüm medyayı düzenleyebilir, oluşturabilir ve sürdürebilir.

Yarın:Özerk Hükümet

Hiç yorum yok: