20 Mayıs 2010 Perşembe

BDP'li Belediyeler-3

29 Mart yerel seçimlerinden sonra, Türkiye'deki 2 bini aşkın belediye başkanının sadece 18'si kadın. 18 kadının 14'ü BDP'li. Sadece temsiliyet değil, kadınlara dönük hizmetler de çok çarpıcı. Onlarca kadın kurumu, işletmesi, kooperatifi var.

Kadınlarla beraber kadınlar için...

Çoğu gencecik. Arkalarında ne aile gücü var, ne büyük sermaye, ne de müteahhitler. Onlar bu yarışı politik mücadelenin, halkın ve kadın hareketinin gücüyle kazandılar.

BDP'li kadın belediye başkanlarından, meclis üyelerinden ve il genel meclisi üyelerinden söz ediyorum.

Namus adına cinayetlerin işlendiği, kadınların diri diri gömüldüğü, intihara sürüklendiği bir coğrafyada kadınların yaşamını kökten değiştiren bir değişim, dönüşüm yaşanıyor. Egemenlerin iktidarlarını kadınların çaresizliği üzerine şekillendirdiği o coğrafyada, kadınlar artık 'biz de varız' diyor, özgürlük istiyor, özgürlük için mücadele ediyor.

Bu mücadelenin sonucudur ki, Kürt kadınlarının sayesinde yerel yönetimlerde sadece Bölge'de değil Türkiye çapında kadınlar açısından 'ilk'ler yaşanıyor.

Erkeklerin yerel yönetimlerdeki 'yüzde 100 erkek kotası' diye tanımlanan egemenliği tıpkı Meclis'te olduğu gibi bu alanda da BDP'li kadınlar sayesinde sarsılıyor.

29 Mart yerel seçimlerinden sonra, Türkiye'deki 2 bini aşkın belediye başkanının sadece 18'i kadın. 18 kadının 14'ü BDP'li.

Sadece iki ilin belediye başkanı kadın, bunlardan biri de BDP'li. Belediye başkan yardımcılıklarında, belediye meclislerinde, il genel meclislerinde de BDP'li kadınlar diğer partilere oranla çok daha yüksek oranda temsil ediliyorlar.

Sadece temsiliyet değil, kadınlara dönük hizmetler de çok çarpıcı. Yerel yönetimlerin kendi yaptıkları işlerin yanı sıra desteklediği onlarca kadın kurumu, işletmesi, kooperatifi var.

Kadınların halk toplantılarına katılımı, oluşturulan kadın meclisleri, o yerelde yaşayan kadınların kararlara katılması açısından da önemli. Kadınlar yerel yönetimlerden sadece yerel hizmet almıyorlar, zaman zaman özel alanlarında yani evlerinde yaşadıkları sorunları da yerel yöneticilerine aktarıyorlar.

Son yirmi yıldır 'buradan' yani İstanbul'dan 'oralara' her gittiğimde tanık olduklarım inanılmaz geliyor bana. 'Orada' gerçekten bir şeyler oluyor.

BDP'li kadın belediye başkanları

Edibe Şahin (Dersim)
Leyla Güven (Urfa-Viranşehir)
Yüksel Baran (Diyarbakır-Bağlar)
Cemile Eminoğlu (Diyarbakır-Bismil)
Petek Çapanoğlu (Diyarbakır-Eğil)
Fikriye Aytin (Diyarbakır-Lice)
Ayşe Gökhan (Mardin-Nusaybin)
Çağlar Demirel (Mardin-Derik)
Gülbeyaz Güneş (Mardin- Savur/Yeşilalan)
Şükran Sincar (Şırnak-Uludere)
Canan Korkmaz (Ağrı-Doğubayazıt)
Nezehat Ergüneş (Van-Bostaniçi)
Gülşen Değer (Muş-Varto)
Ruken Yetişkin (Hakkari-Yüksekova)
Mardin Kızıltepe'de de vekaleten Şerife Alp


DERSİM BELEDİYE BAŞKANI EDİBE ŞAHİN:

Hâlâ 'Reis bey' diyenler var


  • BDP'nin yerel yönetimlerdeki en önemli vurgularından birisi cinsiyet özgürlükçü bir yerel yönetim anlayışı. BDP bu ilkesini yerel yönetimlerde nasıl hayata geçiyor?

    Cinsiyet özgürlükçü anlayışla çalışmaları yürütmek yaşama geçirmek kolay değil. Belediye başkanı da olsanız kadınsınız. Dersim'de iki dönemdir kadın başkan olmasına rağmen hâlâ reis beyi arayan, bize 'bey' diye hitap edenler var. Partimiz sadece kadın başkanların sayısını arttırmakla bu anlayışı hayata geçirmenin mümkün olmayacağının bilinciyle meclis üyeliklerinde kadın kotası uyguladı. Erkek başkana kadın vekil uygulamasını da hayata geçirdik. Modelimizi il genel meclislerinde de uygulamaya çalıştık.



  • Toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda yol aldınız mı?

    Oldukça yol aldığımızı düşünüyorum. Çünkü bu dönemde de yaptığımız beş yıllık stratejik planlarda önemli program ve hedefler koyduk önümüze. Model kentler oluşturma amacıyla il ve ilçeler belirledik ve beş yıllık stratejik planlarımızı buna göre yaptık ve uygulamaya çalışıyoruz. Mesela kadın erkek eşitliği konusunda eşitlikçi bir toplum yapısının geliştirilmesi için belediye meclisine kadın erkek eşitliği ile ilgili konularda tavsiyelerde bulunacak ve eşitliği sağlayacak kararların alınmasına yönelik çalışmalar yapacak, teklif ve tasarıları toplumsal cinsiyet perspektifi ile gözden geçirecek 'Kadın Erkek Eşitliği Komisyonu'nu kurmak en acil çalışmalarımızdan biri.



  • BDP'li belediyeler kadınların sosyal, kültürel ve ekonomik yaşama katılması için neler yapıyor?

    Kadınlara geleneksel işler dışındaki işlerde de istihdam olanağı sağlayabilmek için meslek edindirme kursları düzenliyoruz. İşçi alımlarında kadına pozitif ayrımcılık uyguluyoruz. Örneğin Bağlar Belediyesi erkeklerin iş alanı olan temizlik işine kadın işçiler aldı.

    Kadınların işyeri açması durumunda belediye olarak işlerinde kolaylık sağlamaktayız. Kadın kuruluşlarına düşük kira ve öncelikle mekan tahsis etmekteyiz. Çalışanlarımızla imzaladığımız toplu sözleşmelere aile içi şiddetle ilgili yaptırımlar koyuyoruz. Belediyede kadın sorunlarıyla ilgilenmek, çözüm için projeler hazırlayıp uygulamak üzere kadın birimi kurma çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Kentin imar planlarının yapılması sırasında kadın örgütlerinin görüş ve önerilerini dikkate alırken, kadın bakış açısına ve duyarlılığına sahip mimar, mühendis ve şehir plancılarıyla çalışma konusunda seçici davranıyoruz.



  • Bir de yoksullukla ilgili çalışmalarınız var galiba...

    Ekonomik krizlerde yoksullaşanların başında kadınlar geliyor. Sosyal yardım politikalarında kadınlara öncelik veriyoruz. Mahallelerde yoksul ve dar gelirli kadınlar için ücretsiz veya ucuz çamaşırhaneler ve tandır evleri yapıyoruz. Kadınlara birinci basamak sağlık hizmeti verecek kadın sağlık merkezleri açıyoruz. Doğubeyazıt Belediyemiz buna sadece bir örnek. Özellikle şiddet konusunda psikolojik danışmanlık veren merkezlerimiz çalışmalarını sürdürmekte. Diyarbakır, Batman'daki merkezler bunlardan birkaçı. Yine sığınmaevlerinin sayısını arttırmaya çalışırken çoğumuz istasyonları beş yıllık stratejik hedeflerimiz içine koyduk bile.

    Az zamanda çok iş

    'Çalışmalarımızda sorunların muhataplarıyla yüzyüze görüşmek temel çalışma prensibimiz' diyen Edibe Şahin, bir yıl içinde asbestli su boruları değiştirmekten suyu olmayan mahallelere su götürmeye, çarşı merkezindeki kaldırımların düzeltilmesinden kanalizasyon sorunlarını çözmeye, imar planını revize etmekten vadiyi düzenleme ve yeşil alan çalışmalarına kadar pekçok çalışma yaptıklarını aktarıyor.

    Kentte yapılan barajlarla ilgili büyük sorun yaşadıklarını söyleyen Şahin, barajlara karşı çevre hareketi oluşturduklarını ve yöre halkıyla birlikte müdahale ettiklerini söylüyor.

    Arıtma tesisi projesini hayata geçirmek için yüzde 60 tutarında hibe bulunmuş, hibe arayışı devam ederken yıl içinde arıtma tesisini bitirme hedefi konmuş.

    Kadınlara yönelik çalışmalar ise artarak devam ediyor. Önceki fırın projesinin kapasitesi geliştirilmiş. Kadın Danışma Merkezi'nde kadınlara ücretsiz psikolojik danışmanlık hizmeti veriliyor. Ambulans ve sağlık ekibi haftanın her bir gününü bir mahalleye ayırarak hastaneye gelemeyen kadın ve yaşlılara sağlık hizmeti veriyor. Kadın ve toplum sağlığıyla ilgili bilinç yükseltme seminerleri düzenleniyor.

    Belediye kütüphanesinin gençler tarafından oldukça ilgi gördüğünü söyleyen Şahin, kütüphanenin kentin etüt merkezi gibi çalıştığını ve burada çalışan gençlerin önemli bir bölümünün üniversite sınavlarında başarılı olduğunu belirtiyor. Gençlik Kültür Merkezi'nde de gençlere yönelik kurslar ve sinema gösterileri devam ediyor.

    Dersim Belediyesi'nin Dersimspor'un kurulmasında da önemli bir katkısı oldu.

    Hizmet alanlarında teşvik



  • Modelimizi hizmet alanlarımızda uygulamamız için hizmet veren birimlerde çalışanların da konunun farkında olmaları gerekir. Onun için belediye çalışanlarına toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda eğitim vermek ve kadın birimini kurmak görevlerimiz arasında.



  • İşçi alımlarında kadın alımını gözetirken, müdürlükler ve yöneticilik konusunda teşvik ediyoruz. Kadın çalışanlar bu konuda çok istekli değiller. Hem evdeki işler, hem de burada sorumluluk almak istemiyorlar. Kendi belediyemizde yönetici kadrosunda yer almayan kadınları ikna etmeyle bir yıl içinde bir müdür ve iki şef atayabildik.



  • Meslek içinde yükselme konusunda hizmet içi eğitimler yapmaktayız. Nitelikli ve vasıflı elemana çok büyük ihtiyaç duymaktayız. Ama yasal mevzuat bu konuda bizlere hareket alanı bırakmıyor. Yıllar önce ihtiyaca göre değil de adamcılığa göre yapılan alımlar bugün hareket alanı bırakmayacak duruma sokmakta bizleri. İstediğimiz hız ve tempoyla yürüyemiyoruz.

    GÖREVİNDE TEK KADIN: SEMİRA VARLI

    'İl genel meclisleri yerel parlamentolardır'<



  • Kadınlar il genel meclislerinde neden yer almıyor?

    BDP olarak kadın il genel meclis üye sayımız 19 kişi. Bu sayılara bakıldığında gerçekten çok az ama bu kadarı bile kolay olmadı. Birincisi Türkiye'de bu meclislerin çalışmaları tarz olarak bürokratik. Valiyle ayda beş oturumda bir araya geliyor, sonra 'ben valiyi gördüm, valiye şunu söyledim, köyüme şu hizmeti götürme sözü aldım' gibi muhabbetler yapıyor. İkincisi, il genel meclisi üyesi olacak kişi seçim pazarlıklarının aracıdır. Partiler 'şu kadar oya karşılık aile büyüklerinden birini ya da aşiret liderlerinden birini il encümeni yapacağım' diye pazarlık yapar. Daha da ilerisi, yasada 'il encümenleri ihale almazlar' denilse de, il genel meclis üyeleri mutlaka verilen ihalelerden faydalanır. Pazarlıklar arasında tabii ki kadınların yeri olmaz, olsa da sınırlı ve sembolik olarak yerini almıştır.



  • Peki sizin seçilmeniz nasıl oldu?

    Kadın il genel meclis üyeleri önce merkezi alanlarda seçildi, çünkü erk anlayışı bizde de hâkimdi, kaybedebiliriz korkusu çok dilendiriliyordu. Daha önceki yerel yönetimlerdeki kadın deneyimlerimiz ve halkın da olumlu tepkileri sonucu aday olduk.



  • Siz il genel meclisi başkanı olan tek kadınsınız, değil mi?

    29 Mart seçimleri sonucunda 81 vilayetten sadece Erzurum ve Van'da il genel meclis başkanları kadın seçildi. Ama kısa bir süre sonra Erzurum İl Genel Meclisi Başkanı görevinden uzaklaştırıldı, partisinden istifa ve ihraç ettirildi ve yerine erkek bir başkan alındı. Türkiye'de tek kadın il genel meclisi başkanı olarak görev yürütüyorum, aslında partimiz açısından, kadınlar açıcısından insan çok onurlanıyor ama bir o kadar da ayıp olarak değerlendiriyorum. Erkeklerin bu alanları asla paylaşma niyetleri yok ama kadınlar bu alanları doldurdukça bu alanlar kadınlar için tek tek açılıyor. Tabii kadın bakış açısından uzak partilerde kadınların temsiliyeti çok zayıf.



  • İl genel meclisleri ne iş yapar?

    İl genel meclisi bulunduğu ilin karar organıdır. İlle ilgili planlar yapmak, yatırım programları hazırlamak, meclisten geçirmek gibi işlevleri ve denetleme görevi var.

    Partimiz bu yılki model tartışmalarında il genel meclislerini ilin yerel parlamentosu olarak tanımlıyor. Bu bizim için önemli bir karardır. Bu kararın alınmasını partimizin yerel yönetimlerde yerele güven duyması ve yerel güçlerin yerelinde güçlü kılınmasının gereği olarak değerlendiriyoruz.



  • Kadınlara dönük işler yapabiliyor musunuz?

    Meclis'te kadın komisyonu, kadın erkek eşitlik komisyonlarımız var ve ayrıca kadın erkek eşitliği birimini oluşturduk. Kadınlarla ilgili istihdam, erken yaşta evlilik, mikro kredi, 8 Mart ile ilgili, şiddete ilişkin komisyon çalışmalarımız oldu. 8 Mart'ta mahallelerden yaklaşık beş yüz kadınla Ahtamara Adası'na gittik. Kadınlar ilk defa çok bürokratik olan valilik kurum ve araçlarından faydalandı. Dışarıdan çok olumlu izlenimler alıyoruz. Bu bizi sevindiriyor ama bir o kadar da titiz olmamızı gerektiriyor. Bir de kadın oldun mu, model olma bilinci hayli yoruyor.

    Hazırlayan: Filiz KOÇALİ



  • Hiç yorum yok: