Filistin, Mısır, Lübnan, El Salvador, Brezilya, Arjantin, Federal
Kürdistan, Katalonya, İran, Ürdün, Suriye’den aktivistler, siyasi parti
temsilcileri, topraksızlar hareketi temsilcileri, cuntalara karşı
mücadeleleriyle efsaneleşen Plaza de Mayo Anneleri bir arada. Diyarbakır
kent olarak başarılı bir Mezopotamya Sosyal Forumu organizasyonu
gerçekleştirmiş. Sümerpark Kampusu'nda 5 salonda paneller düzenlendi,
bahçede toplantılar yapıldı. El Salvador, Filistin, Brezilya, Arjantin,
Mısır, Federal Kürdistan'dan gelen aktivistlerle tanışıyoruz.
Kimileriyle telefonlarımızı, e-mail adreslerimizi karşılıklı not
ediyoruz. Biri de El Salvador gerilla hareketi FMLN kumandanı Roberto
Canas Lopez. Önemli bir an bizim için. Fotoğraf çekiyoruz. Birazdan da
sabah benim de konuşmacı olduğum "Arap Baharını Okumak" panelinin
yapıldığı Tigris (Resepsiyon) Salonu'na geçeceğiz. Bizim panelin
dinleyicileri arasındaydı. Esprili ve oldukça mütevazı.
Roberto Canas'ı daha önce Metin Yeğin'in Gerillanın Barışı kitabından okumuştum. Gerillada Ruben Rojas kod adını kullanıyor. El Salvador hükümetiyle barış anlaşmasını imzalayanlardan biri. Anlaşma sonrası akademik çalışmalar içinde yer almış. San Salvador Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde artık öğrencilere dersler veriyormuş. Kitapta Kürtler için "Kürtlerin mücadelesine yoldaşça sempati duyuyoruz. Dilleri için mücadelelerini, kimlik ve kültür mücadelelerini gayet iyi anlıyoruz. Orta Amerika’daki savaşçılar olarak çok daha kolay anlıyoruz" diyordu.
PKK ile gizli görüşmelerin internete sızdığı "Masaya oturmak için bundan sonra ne yapılabilir, açık müzakereler mümkün mü, anlaşma sağlanabilir mi tartışmalarının yapıldığı bugünlerde Roberto Canas'ın gerilladan kente yaşam çizgisi örneksenebilir.
Roberto Canas'ın deneyimi Türkiye, Kolombiya, İsrail gibi ülkelerin çıkaracağı derslerle dolu. Gerilla ve müzakere konusundaki deneyimler incelenip dersler çıkarılması birçok şeyin önüne geçer.
Müzakere basamakları:
Latin deneyimlerinin ele alındığı panelde ne mi anlattı? Hükümetle gerillalar arasında 2 yıl süren müzakereleri anlattı. 5 fraksiyondan oluşan FMLN'nin (Farabundo Marti para la Liberacion Nacional) nasıl yekpare şekilde hareket ettiği ve bunun önemi, devlet ile gerilla hareketi nasıl müzakere masasına oturur? Hangi aşamada müzakerelere kanat getirilir? Pazarlıkları nasıl yürütülür? Anlaşmanın gözetimi nasıl yapılır? sorularının yanıtlarını deneyimleri ışığında vermeye çalışıyordu.
"Kürt halkına dayanışma selamımı vermek istiyorum. Onlara meşru mücadelesinde desteğimi veriyorum. Rejim tarafından baskı gören barış annelerine selam” diyerek başladı konuşmasına. El Salvador'da gerilla mücadelesinin 20 yıl önce nasıl sona erdiğini anlatmaya geçiyor.
Hükümetin hep istediğinin gerillanın silah bırakması olduğunu belirterek Ankara'nın kulaklarını çınlatıyor. Roberto Canas FMLN'in 30 yıl mücadele ettiğini belirterek, müzakere öncesi kıyasıya süren savaşta ABD, hükümete hareketi ezmesi için büyük miktarlarla paralar akıtmasaydı örgüt olarak muhtemelen ülkeyi ele geçireceklerine dikkat çekiyor. Ve şu vurguyu yapıyor: "Siyasi çözümün olmadığı durumda silahlar kullanılmalıdır. Bizim için silahlı mücadele barışa ulaşmak için bir yoldu, araçtı."
Siyasi çözümünse koşullarından ilkinin altını çiziyor: Partinin birliği. FMLN 5 parçadan oluşsa ve "5 el gibi" olsa da birlik içinde mücadele ettiklerini kaydediyor: "Birlik olmasaydı müzakere ve çözüm olmayacaktı."
Sadece müzakere masasında siyasi çözüme ulaşılamayacağına işaret ederken "halkın desteklediği gerilla ordusu"nun ağırlığına dikkat çekiyor: Bir satranç oyunu gibiydi. Savaş her zaman berabereydi. Ordu bizi yenemeyeceğini anladı. Bizi yenemeyecekleri için alternatifleri barış aramaktı.
Roberto Canas müzakerelerin güçlülerle yapılabileceğini, önemli şartlarından birinin iki tarafın da karar vermesi gerektiğini ifade ederek diğer faktörlere işaret ediyor: Hükümet hareketi meşru güç olarak görmeli. Uluslararası işbirliği gerkili. Anlaşmayı izleme mekanizması oluşturulmalı.
Bu çerçevede iletişim araçlarını iyi kullanmak gerektiğini vurguluyor ve kendilerinin FMLN'yi dünyaya anlattıklarını, hükümetlere ve elçiliklere seslerini duyurduklarının altını çiziyor.
Patronlar nasıl ikna oldu:
El Salvador'da iş dünyasının müzakerelere ikna olmasının önemine de vurgu yapıyor. İnsan hayatını düşünmeyen iş dünyasının, FMLN hareketi elektrik santrallerini ve yolları bloke edince, işçiler işe gitmeyince müzakerelerden yana tutum altığını söylüyor.
Anlaşma sonrası:
Roberto Canas anlaşma sonrasının önemini vurgulamadan geçmiyor. Anlaşmayı uygulama garantisi sağlamak için anlaşma maddelerinin programa bağlanmasının önemli olduğunu kaydediyor. Takvime bağlanan anlaşmanın denetiminin kolay olacağını bunu da uluslararası bir aktör tarafından yapılabileceğine işaret ediyor. Ardından sözü yine Kürt sorununa getirip “Mücadeleniz adildir ve doğrudur” diyen Roberto Canas, Kürt halkına ve diline saygılı bir çözüm yolu bulunmasını temenni ediyor. Yani mesaj Ankara'ya. Soru şu savaşı bitirmek için gerillayla açık konuşma cesareti olan bir irade ortaya çıkacak mı?
Roberto Canas'ı daha önce Metin Yeğin'in Gerillanın Barışı kitabından okumuştum. Gerillada Ruben Rojas kod adını kullanıyor. El Salvador hükümetiyle barış anlaşmasını imzalayanlardan biri. Anlaşma sonrası akademik çalışmalar içinde yer almış. San Salvador Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde artık öğrencilere dersler veriyormuş. Kitapta Kürtler için "Kürtlerin mücadelesine yoldaşça sempati duyuyoruz. Dilleri için mücadelelerini, kimlik ve kültür mücadelelerini gayet iyi anlıyoruz. Orta Amerika’daki savaşçılar olarak çok daha kolay anlıyoruz" diyordu.
PKK ile gizli görüşmelerin internete sızdığı "Masaya oturmak için bundan sonra ne yapılabilir, açık müzakereler mümkün mü, anlaşma sağlanabilir mi tartışmalarının yapıldığı bugünlerde Roberto Canas'ın gerilladan kente yaşam çizgisi örneksenebilir.
Roberto Canas'ın deneyimi Türkiye, Kolombiya, İsrail gibi ülkelerin çıkaracağı derslerle dolu. Gerilla ve müzakere konusundaki deneyimler incelenip dersler çıkarılması birçok şeyin önüne geçer.
Müzakere basamakları:
Latin deneyimlerinin ele alındığı panelde ne mi anlattı? Hükümetle gerillalar arasında 2 yıl süren müzakereleri anlattı. 5 fraksiyondan oluşan FMLN'nin (Farabundo Marti para la Liberacion Nacional) nasıl yekpare şekilde hareket ettiği ve bunun önemi, devlet ile gerilla hareketi nasıl müzakere masasına oturur? Hangi aşamada müzakerelere kanat getirilir? Pazarlıkları nasıl yürütülür? Anlaşmanın gözetimi nasıl yapılır? sorularının yanıtlarını deneyimleri ışığında vermeye çalışıyordu.
"Kürt halkına dayanışma selamımı vermek istiyorum. Onlara meşru mücadelesinde desteğimi veriyorum. Rejim tarafından baskı gören barış annelerine selam” diyerek başladı konuşmasına. El Salvador'da gerilla mücadelesinin 20 yıl önce nasıl sona erdiğini anlatmaya geçiyor.
Hükümetin hep istediğinin gerillanın silah bırakması olduğunu belirterek Ankara'nın kulaklarını çınlatıyor. Roberto Canas FMLN'in 30 yıl mücadele ettiğini belirterek, müzakere öncesi kıyasıya süren savaşta ABD, hükümete hareketi ezmesi için büyük miktarlarla paralar akıtmasaydı örgüt olarak muhtemelen ülkeyi ele geçireceklerine dikkat çekiyor. Ve şu vurguyu yapıyor: "Siyasi çözümün olmadığı durumda silahlar kullanılmalıdır. Bizim için silahlı mücadele barışa ulaşmak için bir yoldu, araçtı."
Siyasi çözümünse koşullarından ilkinin altını çiziyor: Partinin birliği. FMLN 5 parçadan oluşsa ve "5 el gibi" olsa da birlik içinde mücadele ettiklerini kaydediyor: "Birlik olmasaydı müzakere ve çözüm olmayacaktı."
Sadece müzakere masasında siyasi çözüme ulaşılamayacağına işaret ederken "halkın desteklediği gerilla ordusu"nun ağırlığına dikkat çekiyor: Bir satranç oyunu gibiydi. Savaş her zaman berabereydi. Ordu bizi yenemeyeceğini anladı. Bizi yenemeyecekleri için alternatifleri barış aramaktı.
Roberto Canas müzakerelerin güçlülerle yapılabileceğini, önemli şartlarından birinin iki tarafın da karar vermesi gerektiğini ifade ederek diğer faktörlere işaret ediyor: Hükümet hareketi meşru güç olarak görmeli. Uluslararası işbirliği gerkili. Anlaşmayı izleme mekanizması oluşturulmalı.
Bu çerçevede iletişim araçlarını iyi kullanmak gerektiğini vurguluyor ve kendilerinin FMLN'yi dünyaya anlattıklarını, hükümetlere ve elçiliklere seslerini duyurduklarının altını çiziyor.
Patronlar nasıl ikna oldu:
El Salvador'da iş dünyasının müzakerelere ikna olmasının önemine de vurgu yapıyor. İnsan hayatını düşünmeyen iş dünyasının, FMLN hareketi elektrik santrallerini ve yolları bloke edince, işçiler işe gitmeyince müzakerelerden yana tutum altığını söylüyor.
Anlaşma sonrası:
Roberto Canas anlaşma sonrasının önemini vurgulamadan geçmiyor. Anlaşmayı uygulama garantisi sağlamak için anlaşma maddelerinin programa bağlanmasının önemli olduğunu kaydediyor. Takvime bağlanan anlaşmanın denetiminin kolay olacağını bunu da uluslararası bir aktör tarafından yapılabileceğine işaret ediyor. Ardından sözü yine Kürt sorununa getirip “Mücadeleniz adildir ve doğrudur” diyen Roberto Canas, Kürt halkına ve diline saygılı bir çözüm yolu bulunmasını temenni ediyor. Yani mesaj Ankara'ya. Soru şu savaşı bitirmek için gerillayla açık konuşma cesareti olan bir irade ortaya çıkacak mı?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder