7 Mart 2010 Pazar

Ermeniler


ROBER HADDELER:

'Tehcir sırasında bütün ailesini kaybeden babam, bize Ermenice isim vermekten korktu.'

1926 İstanbul-Bakırköy doğumlu, Marmara gazetesi sahibi ve başyazarı Rober Haddeler ile yaptığımız söyleşiden:

'Biz dört kardeştik. Babamız, 1915 tehcirinde bütün ailesini kaybedip çok korktuğu için, hiçbirimize Ermenice ismi vermedi: Rober, Edvan, Alber, Leon gibi isimler vermiş.

Türkiye'de, Ermenice bir gazete yayınlamak tabii ki kolay bir iş değil. Zorluklar farklı nedenlerden geliyor.

Tabii ki, Türkiye Cumhuriyeti kurulduğu günden beri, hem Lozan Antlaşması sebebiyle, hem de Türkiye Anayasası gereğince Ermeniler kendi dilleriyle eğitim yapabilmişler, gazete ve kitap yayınlayabilmişler. Ama bunlara rağmen bazı zamanlar, bazı çevreler tarafından, Ermeni dilinin kullanılmasına karşı bazı baskılar yapılabilmiş, Ermeni okullarında, 'talebelerin Ermenice konuşmaması' teşvik edilmiş; Ermenice konuşmak hoş karşılanmamış; Ermeniler de diğerleri gibi, 'Vatandaş Türkçe Konuş! Kampanyası'ndaki baskılardan paylarını almışlardır.

Vaktiyle bazı Ermeni okullarında Türk müdür yardımcıları, Ermenice konuşanları azarlıyor, okullarda Ermenice yazıların asılmasına engel oluyorlardı. Düşünebiliyor musunuz? Okul, Ermeni okulu; Okul Müdürü Ermeni; ama Müdür Yardımcısı Türk ve Ermeni öğrenciler, Ermenice konuşmaya korkuyorlar ve okula Ermenice yazılar asamıyorlardı. Ayrıca, İstanbul'un bütün sokaklarında 'Vatandaş Türkçe Konuş! Uyarıları vardı ve insanlar kendi dillerini, yani ana dillerini konuşmaya korkuyor, aralarında fısıldaşarak kendi dillerini konuşabiliyorlardı.

Ermeni insanları, artık sokaklarda Ermenice konuşmaktan korkmuyorlar. Ancak bu sefer de şu var ki; onlar, Ermenice konuşma alışkanlıklarını kaybettiler ve bugün Ermeniler kendi dillerini yasak olduğu için değil, Ermenice konuşma alışkanlığını kaybettikleri için Türkçe konuşuyorlar. Bu sebeplerden dolayı da bizim çıkardığımız Ermenice gazeteyi okumakta zorlanıyorlar.

Ne yazık ki, Türkiye vatandaşı Ermenilerin ancak yüzde 10'u Ermenice konuşuyor, diğerleri de Türkçe konuşuyor. Bu, Ermeni dili ve kültürü, yani bizim için ciddi bir kayıptır.'

GÜLÇİÇEK GÜNEL TEKİN *
* Eğitimci-Araştırmacı Yazar

Hiç yorum yok: